دانشگاه اصفهان
چکیده: (270 مشاهده)
در نیمۀ دوم سدۀ ششم هجریقمری/ دوازدهم میلادی همزمان با اوجگیری هنر و صنعت سفالسازی زرینفام، اشعار فارسی و کتیبهنویسی جایگاه مهمی در آرایش ظروف زرینفام ایفا میکند و هنرمندان سفالگر ضمن ترسیم انواع اشکال تزیینی، اشعار و نقوش نوشتاری را بر روی ظروف طراحی کردهاند. اشعار و نوشتهها که پیوندی نزدیک با ذوق و سلیقۀ شخصی، فرهنگ و ادبیات زمان خود دارند، نقش مهمی را در طراحی ظروف زرینفام کاشان داشتهاند که در مطالعات باستانشناسی کمتر بدان توجه و پرداخته شده است. مطالعه و بررسی این اشعار که بر مبنای ادبیات زمان خود ایجاد شده، افزون بر زیبایی، از جنبۀ ادبی و فرهنگی نیز حائز اهمیت است. مقالۀ پیشرو بهمنظور شناخت هرچه بهتر مفاهیم، اشعار و کتیبههای سفالینههای زرینفام دوران سلجوقی و ایلخانی منسوب به کاشان، به مطالعۀ هشت نمونه از سفالینههای زرینفام این سدهها که در موزۀ آبگینه و سفالینههای ایران نگهداری میشوند پرداخته است. پرسشهای تحقیق حاضر عبارتاند از: ۱. آیا ارتباطی میان محتوای اشعار و کتیبهها با نوع تزیینات آنها وجود دارد؟ 2. محتوای غالب این نوشتهها کدام است؟ با پاسخ به این پرسشها گامی در راستای اهداف مقاله که بررسی تعامل و پیوستگی شعرنویسی، با سفال زرینفام سدههای میانی کاشان و دستهبندی محتوایی اشعار و کتیبههای آنهاست برداشته شده است. نتایج این پژوهش که با استفاده از روش توصیفیتحلیلی و بر اساس منابع مکتوب انجام شده، حاکی از آن است که نوشتار نقش اساسی در تزیین بخشی از ظروف زرینفام کاشان داشته است. همچنین کتیبهها و اشعار سفالینههای مورد مطالعه حاوی جملات دعایی برای صاحب ظرف و اغلب دارای محتوایی عاشقانهاند و قرابت نزدیکی با شیوۀ بازنمایی تصاویر دارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/11/1 | پذیرش: 1399/11/10