مطالعۀ تطبیقی اندیشههای سیاسی بابا افضل و آرای سیاسی ابونصر فارابی

نویسنده

چکیده

افضلالدین مرقی کاشانی، ادیب، شاعر و فیلسوفی ذو ابعاد در تاریخ فرهنگ ایران و اسلام به شمار میآید. تنوع کمنظیر آثار وی و تضلع وی در فنون مختلف ادبی و حکمی، این متفکر برجسته را شایستۀ هرگونه توجهی کرده است. یکی از وجوه بااهمیت اندیش ۀ اصیل او، ورود او به حوزه فلسفۀ سیاسی و سنت سیاستنامهنویسی است. ساز و پیرایۀ پادشاهان پرمایه از بابا افضل کاشانی، رساله ای است مختصر در باب ماهیت حکومت و سیاست و شرایط حاکم. در این رساله، بابا افضل با نثری شیوا و منشیانه به مفهوم فلسفی حکومت پرداخته و با تکیه بر مبانی هستیشناختی عموماً ارسطویی، شرایط حاکم و شیوه حکومت را به تصویر کشیده است. نگارنده مقالۀ حاضر در صدد آن است که بنیانهای نظری اندیشۀ سیاسی بابا افضل را با تکیه و تأکید بر تفکرات ابونصر فارابی، نخستین فیلسوف جدی سیاست در فرهنگ اسلامی تبیین کند. تلاش او بر آن است که نشان دهد رویکرد افضلالدین به مقولۀ سیاست، ریشه در سنتی داشته است که از فارابی آغاز و به ابن مسکویه و عامری و ابن خلدون و نظام الملک و خواجه نصیر ختم شده است. نگارنده در این بررسی روشن میسازد که در فلسفۀ سیاسی باباافضل و فارابی جمع هستی شناختی و روششناسانه بین فلسفه و دین در تجلی، مصداقی پیدا میکند و هردو به اقتضای سیاست زمانۀ خویش، در نگاه خود به سیاست، دیدگاهی هستیشناسانه دارند و با برشمردن مراتب و وجود، کار خود را آغاز میکنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

mparative Study of Political Perspectives of Bābā Afzāl and Abu Nasr Al-Fārābi

نویسنده [English]

  • Aziz Javānpoor Heravi
چکیده [English]

Afzal al-Din Kāshāni is considered to be a multi-dimensional scholar, poet and philosopher in Islamic and Iranian culture. The variety of his works and his profound perception of different philosophical and literary techniques make him outstanding among other scholars of his time. His approach to political philosophy and political writing is regarded to be a significant aspect of his life. “Sāz o pīrāya-ye šāhān-e pormāya”, written by Baba Afzal, seems to be a concise text on the nature of power, policy and government. Employing complex and technical writing style, this book eloquently describes the philosophical aspects of policy. Moreover, Bābā Afzal defines condition and method of governing through using Aristotle’s ontological ideologies. Applying Abu Nasr Al-Fārābi‘s attitudes which is supposed to be the primary political philosopher in Islamic countries, the present study aimed at elucidating the theoretical basis of Bābā Afzal’s political believes. This article is an attempt to indicate that Afzal al- Din’s approach to politics is rooted in a traditional ideology which is started from Fārābi and continued to Ibn Moskuyah, Āmeri, Ibn Khaldoun, Nizām al-Mulk, and Khāja Nasir. This study provides evidence that political philosophy of Baba Afzal and Fārābi includes a collection of ontology and methodology of philosophy and religion. Additionally, it is indicated that both Fārābi and Baba Afzal examine politics through ontological perspective. So, the onset of their work is appeared to be the origin of politics and its degrees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islāmic Political philosophy
  • political writing
  • Bābā Afzal Al-din Kāshāni
  • Abu Nasr Al-Fārābi
  • Comparative Study