تأثیر آرای فقهی ملا محسن فیض کاشانی در تدوین لایحه قانون مجازات اسلامی (بخش حدود)

نویسنده

چکیده

لایحه قانون مجازات اسلامی، که در دست تصویب می‌باشد، مشتمل بر چهار بخش کلیات، حدود، قصاص و دیات است. اصولاً مفاد قانون به ویژه در بخش حدود و قصاص و دیات، بر اساس نظر مشهور فقها تدوین می‌شود؛ اما گاه قانون‌گذار نظر غیر مشهور فقها را قوی‌تر یافته یا آن را با شرایط و مصالح اجتماعی کنونی، سازگارتر می‌بیند و در نتیجه از نظر و فتوای غیر مشهور پیروی می‌کند. مرحوم ملا محسن فیض کاشانی گرچه محدوده تحقیقات خود را به زمینه‌های فقهی اختصاص نداده و در آن شهرتی کمتر از زمینه‌های دیگر همچون تفسیر و عرفان دارد، در نوشته‌های فقهی خود، در موارد بسیاری، دیدگاهی بر خلاف دیدگاه مشهور فقها ارائه داده است. این دیدگاه‌ها که گاه بر پایه مصالح اجتماعی و گاه بر اساس وحدت میان علوم مختلف اسلامی و تناسب با آیات و روایات شرعی است، به مذاق قانون‌گذار خوش آمده و آن‌ها را در قالب قانون بیان کرده است. در حال حاضر، بخشی از قانون مجازات اسلامی(مبحث کلیات، حدود، قصاص و دیات) به پایان مهلت قانونی خود رسیده و همزمان با اصلاح قانون، شاهد دو رخداد مرتبط در کشور عزیزمان هستیم. نویسنده این مقاله فرصت را مغتنم شمرده تا مطالبی را در این زمینه به رشته تحریر درآورد و تأثیر هر کدام از این دو مسئله را بر یکدیگر مورد کاوش و بررسی قرار دهد. موضوع این مقاله به اندیشه‌ها و آرای فقهی ملا محسن فیض کاشانی اختصاص دارد که معمولاً در مقابل نظر و فتوای مشهور فقها قرار دارد و نویسندگان لایحه قانون مجازات اسلامی نیز مواد قانونی را بر اساس همین دیدگاه‌های غیر مشهور و گاه انحصاری مرحوم فیض کاشانی آراسته‌اند. به دلیل گستردگی مطالب فقط مواد راجع به حدود را انتخاب کرده و با فتوای این فقیه بزرگوار تطبیق داده‌ایم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Influence of Feiz Kashani's Views on the Formation of Islamic criminal Law

نویسنده [English]

  • A. Zara'at
چکیده [English]

Islamic Criminal law being passed currently based on the view of famous jurists has articles related to the four major sections of general laws, punishment, retaliation or Qisas, and Hadd. In passing laws, the lawmaker sometimes uses less common Fatwas and jurisdictions. In many of his works, Feiz has advocated views radically different from those of other jurists, even though his expertise is not limited to jurisprudence. His views are based on quranic verses and traditions, advocate unity among Islamic scienes, and conform to the demands of the social setting. The present article tries to explore the aspects of the use of Feiz,s less common and sometimes unique views in the curren reconsiderations of Islamic criminal law. As a full discussion of the topic is beyond the scope of the present article, only the articles related to Islamic Hadd are explored in the light of Feiz Kashaniıs views.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic law
  • Punishment
  • apostasy