اغراض شعری و آرایه‌های بلاغی در دیوان ابوالرضا راوندی

نویسنده

چکیده

ابوالرضا راوندی از عالمان و ادیبان و مصنّفان برجستۀ شیعی در سدۀ ششم هجری است. از وی دیوان شعری بر جای مانده است که از یادگارهای ادبیات عربی در دورۀ سلجوقی است. در این دیوان، تصویری از اوضاع اجتماعی و فرهنگی کاشان نمایان است. از آن جمله است گزارش هجوم ملک سلجوق به منطقۀ کاشان و همچنین، معرفی بزرگان شهر و خدمات عام المنفعۀ آنان. یکی از گزینه‌های مورد بررسی در دیوان راوندی، مبحث اغراض شعری و بلاغی است. در بحث اغراض شعری، مدح، تهنیت، مرثیه، اعتذار، شکایت، نصیحت، مناجات، حکمت و چیستان، گرایش غالب دارد. در بلاغت شعری نیز این دیوان اهمیت قابل ملاحظه‌ای دارد که مهم‌ترین موارد آن عبارت‌اند از: تقسیم، اقتباس، تلمیح، مقابله، تجرید، عکس، مبالغه، طباق، مراعات نظیر، انواع جناس، تضمین، کنایه، استعاره و مجاز. با بررسی این آرایه‌ها درمی‌یابیم گرچه وی واجد سبک و ابداع چندانی در شعر عربی نیست، اما طبع نازک، مهارت در عرب‌سرایی و همچنین، بیان عقاید شیعی و توجه به اوضاع اجتماعی مردم کاشان در دوران سلجوقی، اثری بدیع از دیوان وی ساخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rhetorical and Poetic Objectives in the Divān of Rāvandi

نویسنده [English]

  • Alirezā Sahihi
چکیده [English]

Abu al-Rezā Rāvandi is one of the significant scholars of Shia in the sixth century of Hijrah. His poetry divān remainsas a remembrance of Arabic literature in Saljughi period. In his Divān, Ravandi depicts social and cultural situation of Kāshān such as invasion of Saljughiān to kāshān, introduction of elites of this city, and their public charities. One of the topics studied in Ravandi’s Divan seems to be Rhetorical and poetic objectives. Considering poetic objectives, this Divan mostly attends to eulogy, salutation, elegy, apology, complaint, advice, prayer, motto, and puzzle. This Divān is found to be very significant regarding rhetorical aspect of poem such as adoption, allusion, abstraction, paradox, exaggeration, pun, metaphor,and allegory. The results indicate that although Rāvandi seems to have no specific style in Arabic poem, his ability in composing Arabic poems, expressing beliefs of Shia, and attending to social life of Kāshān in Saljughi period caused his Divān to be a novel work.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abu al-Rezā Rāvandi
  • Rāvand
  • Kāshān
  • Poetry