آیین نخل‌برداری زیارتگاه‌های کوه سفیدِ وَش بر پایۀ اسطورۀ غیبت دختر

نویسنده

چکیده

آیین سالانۀ نخل‌برداری در زیارتگاه کوه سفید روستای وش که توسط اهالی و به همراهی ابوزیدآبادی‌ها انجام می‌شود، متضمن عناصر آیینی و اسطوره‌های سرشار است. محور اسطوره‌ای آیین، غیبت تعدادی از اولیا در دو زیارتگاه اولیاءالله و کعبۀ کوچک کوه سفید است. باورهای مردم در این زمینه، شباهت اساسی با درون‌مایه‌ای مشترک اسطورۀ غیبت دختر در فلات ایران دارد که با رؤیا، قداست آب و جایگاه قدسی چشمه‌ای در پیوند است. این باور همچنین محور آداب زیارتگاهی کوه سفید را تشکیل می‌دهد؛ ازاین‌رو تابوت‌وارۀ نخل را هر سال در 28 صفر از آبادی حرکت داده و در دو محل زیارتگاهی کوه سفید می‌گردانند. این آیین متضمن باورهایی بس قدیمی است و ریشه در باورهای ایرانی دارد. ترکیب متفاوت برگزارکنندگان هم شگفت است، حضور اهالی ابوزیدآباد که از دشت به نسبت دوردستی برای برپایی مراسم می‌آیند نیز می‌تواند یادآور دوران کوچ‌نشینی آنان بین ییلاق کوهستان کرکس و قشلاق دشت کویری ابوزیدآباد باشد. مجموعه باورها و آیین‌های زیارتگاه‌های کوه سفید وش با آیین ایرانی قربانی گاو و باران‌خواهی در سی‌وششمین روز بهار اسفنجان در آذربایجان شرقی شباهت زیادی دارد که نشان‌دهندۀ بن‌مایه‌های ایرانی آن است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rites of Nakhl-Bardari of Mount Sefid’s Shrines, based on the Myth of Daughter’s Absence

چکیده [English]

The annual ritual of Nakhl Bardari in the Mount Sefid’s Shrines in the village of Wash involves rich mythical elements. The mythical axis of the ritual is the absence of a number of religious saints in the shrines of olia-allah and Ka’beh Koochak of Mount Sefid, which has a fundamental resemblance to the theme of the “Myth of Daughter’s Absence” in the Iranian plateau. The myth associated with the dream, the absence of the pursuit of goodness, and the sacred status of the source or spring. The abovementioned belief also forms the centerpiece of the Mount Sefid’s Shrines so that the Nakhl as a casket is moved from the village to the shrines annually on Safar 28th (AH). This rite implies ancient beliefs and is rooted in Iranian faiths. The different mix of organizers is also interesting, with the presence of Abuzeydabad residents coming from far off the plains to commemorate their migration between the Karkas Mountain’s countryside and the desert of Abuzeydabad. The set of beliefs and rituals of Mount Sefid and its shrines is very similar to the Iranian ritual of cattle sacrifice or rainmaking on the 36th day of the spring in Esfanjan, East Azerbaijan.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nakhl-Bardari
  • Safar 28th (AH)
  • Village of Wash
  • Mount Sefid’s Shrines
  • Myth of Daughter’s Absence
  • Ritual of cattle sacrifice in Esfanjan