بررسی باستان‌شناسانۀ سیلاب‌ها به‌عنوان عاملی برای جابه‌جایی داده‌های فرهنگی (مطالعۀ موردی: محوطۀ نجف‌آباد)

نوع مقاله : علمی -ترویجی

نویسندگان

دانشگاه کاشان

چکیده

مزرعۀ نجف‌آباد در هفت‌کیلومتری شمال شهرستان آران‌وبیدگل و در حاشیۀ غربی دشت کویر و جنوب دریاچۀ نمک قرار گرفته است. در این مزرعه، محوطه‌ای به ابعاد ۸۰۰ متر طول (شرقی ـ غربی) و 594 متر عرض )شمالی ـ جنوبی( از سوی شهرداری مرکزی آران‌وبیدگل برای انتقال کارگاه‌های مشاغل مزاحم شهری خریداری شده است. براساس نظر کارشناسان ادارۀ میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این شهرستان، این قطعۀ خریداری‌شده، مشکوک به محوطۀ تاریخی بود. بدین سبب برای حل این مشکل و رفع اختلاف میان ادارۀ میراث‌فرهنگی و شهرداری آران‌وبیدگل، انجام پروژۀ گمانه‌زنی باستان‌شناسی ضروری بود. پرسش اصلی کاوشگران آن بود که حجم گستردۀ داده‌های سطحی می‌تواند گواه وجود یک محوطۀ تاریخی در این محدوده باشد؟ بدین منظور این گمانه‌زنی با هدف روشن ساختن ماهیت محوطه و گاه‌نگاری احتمالی آن آغاز شد. بر این اساس، پس از بررسی کل دشت و بررسی پیمایشی محوطه، با درنظرگرفتن احتمالات گوناگون، یازده گمانه حفر شد. پس از اتمام پروژۀ گمانه‌زنی روشن شد هیچ‌کدام از گمانه‌ها دربردارندۀ سازۀ معماری یا لایۀ فرهنگی نیستند، اما در همۀ آن‌ها لایه‌های خاکرفت و آبرفت بخش اصلی لایه‌بندی گمانه‌ها را در برمی‌گیردنتیجۀ نهایی آنکه به احتمال فراوان، حجم وسیع داده‌های باستان‌شناسی سطحی در این محوطه، در اثر سیلاب‌های سالیان متمادی از مناطق بالادست به این دشت منتقل شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Archaeological study of floods as a factor for the transfer of cultural data (Case study: Najafabad area)

نویسندگان [English]

  • Reza Noori Shadmahani
  • ali moloodi
Kashan University