بررسی وامگیریهای قرآنی در رباعیات بابا افضل کاشانی

نویسندگان

چکیده

در اشعار بابا افضل، سایۀ پررنگ الفاظ و معانی قرآن کریم به وضوح دیده می شود؛ ،« کُلُّ منْ علَیها فَا نٍ » و نیز عباراتی قرآنی مانند ،« ربنا ظلمنا » ،« أطعنا » ،« سمعنا » واژههایی چون و...، رباعیات وی را در اوج اعتلا قرار داده است . همچنین «لا قُوهَ إِلاَّ بِاللَّه » ،«کُلُّ شَیء هالک» « تغییرناپذیری زمان مرگ » ،« شقّ القمر » ،« هبوط انسان » ،« بار امانت » مضامین بینظیر قرآنی چون و... به رباعیات او حیات و جاودانگی بخشیده است. از نکتههای قابل تأمل در این مضامین، جهتگیری خاصی است که این آیات را در مسیر تزکیه، تربیت، اخلاق و عرفان هدایت کرده، و خالی از هرگونه وجوه تفنّن شاعرانه، فضلفروشی و تکلّف است . هدف نویسندگان این مقاله، نشان دادن گونههای تأثیرپذیری بابا افضل از قرآن کریم و ترسیم اهداف او از این گزینشهای هدفمند در مسیر اخلاق، معرفت دینی و عرفان است که البته در دائر ه المعارف بزرگ اسلامی و در بحث از بابا افضل کاشانی، اشارهای به تأثیر شاعر از مضامین قرآن کریم در رباعیهای وی نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of Qurānic Borrowing in Quatrains of Bābā Afzal Kāshāni

نویسندگان [English]

  • Vahid Sabziyānpoor
  • Fāroogh Nea’mati
چکیده [English]

The effect of Qurānic expressions and meanings are vividly prominent in poems of Bābā Afzal. Words such as “Same’nā”(means we hear) , “Ate’nā” (means we obey), “Rabbanā Zalamnā”(means we have wronged ourselves) and Qurānic expressions such as “everyone upon the earth will perish”, “everything will be destroyed”, and “there is no power except Allāh” have placed his quatrains high above. Furthermore, unique Qurānic concepts namely “the weight of trust”, “the falling of man”, “splitting of the moon”, and “permanency of the time of death” have immortalized his poems. It is noteworthy that poet directed this Qurānic verses and concepts to achieve special goals such as refinement, training, morality, mysticism. He assumed to avoid applying Qurānic expressions to display his poetic capability and knowledge. The present research aims at indicating the different types of Qurānic influences on Bābā Afzal. His intentions for the meaningful choices of Qurānic expressions and concepts are also elucidated. It is worth mentioning that great Islamic dictionaries don’t argue about the effect of Qurānic expressions on Bābā Afzal and his quatrains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bābā Afzal Kāshāni
  • he holy Qurān
  • Qurānic Borrowing
  • Adoptation
  • Quatrains