جلوه‌های ادبی و هنری در شعر صباحی بیدگلی

نویسندگان

چکیده

صباحی بیدگلی از پیش‌آهنگان و شاعران پرآوازۀ سبک دورۀ بازگشت ادبی است و در میان شاعران این سبک، رتبتی ممتاز دارد. او در سرودن انواع شعر (غزل، قصیده، ترکیب‌بند، مثنوی و...) طبع خود را آزموده و در هر صنفِ سخن، به‌خوبی از عهدۀ ادای آن برآمده است. صباحی در غزلیاتِ شیرین و لطیف خود، به سخن سعدی و حافظ توجه دارد و در قصیده، کار قصیده‌سرایان بزرگ قرن پنجم و ششم سرمشق اوست. او توانسته است با به‌کارگیری انواع آرایه‌ها و فنون و شگرد‌های ادبی و هنری، سخن خویش را زیباتر، دلکش‌تر وجاندارتر سازد و در مواردی، تحسین مخاطبان و شاعران هم‌عصر خویش و پژوهشگران شعر پس از خود را برانگیزد. نگارندگان در این پژوهش سعی کرده‌اند با استخراج، تبیین و تحلیل پاره‌ای از زیبایی‌های ادبی و هنری اشعار او، ضمن نشان دادن توانایی و تسلط شاعر و آگاهی او از انواع آرایه‌های ادبی، ارزش ادبی و معنوی اشعار او را به فراخور مقاله نشان دهند. در میان آرایه‌های بیانی، انواع تشبیه و در بدیع لفظی، انواع جناس و همچنین در بدیع معنوی، انواع تلمیحات بیشترین کاربرد را دارند. ساخت ترکیبات بدیع و زیبا و استفادۀ هنری از آن، از ویژگی‌های دیگر شعر اوست که در این مقاله، در حد ممکن بدان پرداخته شده است. به‌طور کلی، می‌توان گفت آرایه‌های به‌کاررفته در شعر صباحی، بیشتر همان آرایه‌های متداول و شناخته‌شدۀ سبک خراسانی است؛ حتی پاره‌ای از آرایه‌هایی که در سبک عراقی یا هندی همچون پارادوکس، تمثیل، حس‌آمیزی، ایجاز، لف و نشر‌های گوناگون رواج دارد، چندان در شعر صباحی جلوه‌ای ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Literal and Artistic Aspects of Poems of Sabāhi Bidgoli

نویسندگان [English]

  • HamidRezā Javādi Nooshābādi
  • Rezā Shajari
چکیده [English]

Sabāhi Bidgoli is considered to be one of the famous pioneers and poets of literary return period. Among poets of this style, Bidgoli appears to have a high status. He illustrated his abilities by composing such various kinds of poems as Ghazal, Qasida, Masnavi, etc. The works indicate that he was an efficient poet in different poetic forms. While Sabāhi attends to Hāfez in his elegant Ghazals, he follows great poets in fifth and sixth century when composing his Qasidas. Applying various tupes of figures of speech and literary techniques, he seems to be able to produce more beautiful, effective and delicate poems so that his contemporary readers and poets along with subsequent researchers admired some of his poems. The current study sought to analyze literary and artistic aspects of Sabāhi’s poems. The study also attempts to show his abilities and knowledge about figures of speech beside the literary and spiritual values of his poems. Sabhāi appears to mostly employ simile among figures of speech, pun among Formal rhetoric devices and allusion among logical rhetoric tools. Another characteristic of his poem, pointed in the present article, is producing novel compounds of words and artistic use of them. Overall, it can be said that Sabahi mostly employed typical figures of Khorsani Style. It may be assumed that some figures of Araghi or Hindi style such as paradox, allegory, cannot be found in Sabahi’s poems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sabāhi Bidgoli
  • Poet
  • Styl
  • Figure of Speech