بررسی سبک‌شناسانۀ غزلیات نظام وفا

نویسنده

دانشگاه کاشان

چکیده

نظام وفا ادیب توانای معاصر، در گونه‌های مختلف ادبی اعم از نامه‌نگاری، سفرنامه‌نویسی، نمایشنامه‌نویسی، مقاله‌نویسی و امثال آن، به شکل منظوم و منثور، طبع‌آزمایی کرده است، اما آنچه نظام را زبانزد خاص و عام کرده، غزلیات شیرین و لطیف اوست که با زبانی روان، بیانگر اندیشه‌ها و احساسات پاک شاعر است. رنگ عشق و مضامین مرتبط با آن، بر دیگر مضامین شعری در غزلیات نظام غلبه دارد که دل پاک و زبان صاف شاعر باعث شده گاه رنگ وقوع‌گویی و واسوخت‌گرایی به خود بگیرد. وطن‌دوستی، اشاره به ناپایداری جهان، توصیه به اخلاق، پاکدامنی و دین‌مداری و افتخار به شاعری، از دیگر مضامین رایج شعری اوست. شاعر زبان رسمی دوران خود را به کارمی‌گیرد و کمتر از دستور زبان و زبان کهن استفاده می‌کند. وی بیشتر فنون بیان و بدیع را به کار ‌می‌گیرد و از این میان به گونه‌های مختلف تشبیه، به‌ویژه تشبیه تفضیل و گونه‌های متنوع مرتبط با تکرار، مانند عکس، تصدیر، واج‌آرایی و جناس، علاقۀ بیشتری نشان ‌می‌دهد. نگارنده می‌کوشد در این مقاله برای اولین بار، ویژگی‌های سبکی غزلیات نظام وفا را در سه سطح زبانی و ادبی و فکری آشکار کند تا جایگاه شاعری او را بهتر از قبل مشخص کند و نشان دهد شاعر با وجود پیروی از بزرگانی همچون سعدی و حافظ، خود نیز ابتکاراتی دارد که می‌تواند شایستگی‌ها و برجستگی‌های او را در بین شاعران هم‌عصر خویش آشکار کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Stylistic Study of Nizām Vafā’s Ghazals

نویسنده [English]

  • Fateme Sadat Taheri
چکیده [English]

Nizām Vafā is one of the distinct contemporary poets who has practiced various literary genres including travelogues, letter-writing, dramas, and essays both in verse and prose. However, he owes his fame to his graceful Ghazals written in a plain language, expressive of his thoughts and pure feelings. His Ghazals’ major theme is love and its related issues which sometimes turn into Voque-gui (depicting a realistic view) and Vasukht Gerai (disparagement with a feeling of hatred) because of purity of his feelings and clarity of his language. Patriotism, the transience of human life, morality, virtue, piety, and the praise of poet-hood are among his other themes. Vafā’s generally uses the official language (rather than archaic or vernacular) of his time and mostly enjoys rhetorical techniques and literary figures, including simile, especially preferential simile, and figures related to Palilogy, including chiasmus, epanastrophe, alliteration, and paronomasia. Through an in-depth examination, this paper for the first time tries to exemplify the stylistic features of Nizām Vafā’s Ghazals in different linguistic, literary, and philosophical levels not only to delineate the poet’s innovative style  (despite his following of great poets like Saadi and Hafiz), but also to pay tribute to his distinct position among his contemporaries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nizām Vafā
  • Ghazalt
  • Love
  • Stylistic features
  • Literary features
  • Linguistic feature
  • Philosophical features