باغ تـاریخی تاج‌آبـاد نطنز

نویسندگان

چکیده

باغ محوطه‌ای است محصور، ساخت انسان با بهره‌گیری از گل و گیاه، درخت، آب و بناهای ویژه که در کل، موجودیتی یکسان می‌شود. طبق منشور فلورانس۱ باغ تاریخی به‌عنوان یک اثر معماری محسوب می‌شود و تلفیقی است از منظر و معماری که تابع آب‌وهوا و اقلیم مکانی است که در آن قرار دارد. شهرستان نطنز در مرکز فلات ایران قرار دارد و از یک جهت منحصربه‌فرد است. از یک طرف در منطقه‌ای خشک و کویری قرار دارد و از طرف دیگر به‌دلیل وجود رشته‌کوه‌های کرکس، چه به‌دلیل وجود آب‌وهوای مساعد و لطیف و وجود وحوش و پرندگان و آب فراوان و نیز موقعیت جغرافیایی مناسب آن، از دیرباز تاکنون موردتوجه پادشاهان و امرا بوده، به‌ویژه در دورۀ صفوی، شاهان این سلسله توجه خاصی به این خطه داشته و این منطقه در حکم شکارگاه و منزلگاه تابستانی آن‌ها بوده است. در متون تاریخی و سفرنامه‌ها به‌دفعات از این باغ یاد شده است و می‌توان تاریخ دقیق احداث آن را تعیین کرد. هدف مقاله، مطالعه و شناخت یکی از باغ‌های منحصربه‌فرد کلاسیک دورۀ صفوی و چگونگی شکل‌گیری آن در بستر تاریخ است که در راستای حفظ این اثر ملی می‌باشد و نیز هرچه بیشتر بر غنای مفهوم و ارزش باغ ایرانی۲ می‌افزاید. در این مقاله، نخست به بررسی کلیات و منطقه و مکان قرارگیری باغ و سپس به جزئیات پرداخته شده است. همچنین معماری اثر و خصوصیات اجزای آن بررسی شده و باغ های دیگر نطنز که هم عصر باغ تاج آباد است نیز مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق به دو صورت انجام شده است: ۱. کتابخانه‌ای یعنی مراجعه به کتابخانه، کتب، عکس‌ها و نقشه‌ها؛ ۲. روش میدانی یعنی مراجعه به خود سایت، ارائه و تهیۀ دیتیل ازجمله نقشه‌ها، کروکی، برداشت و مصاحبه با افراد بومی و محلی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Taj Abad Historic Garden of Natanz

چکیده [English]

Garden is a surrounded area created by human using flower, plant, tree, water and special buildings which become a uniform entity as a whole. According to the Florence charter, historic garden is regarded as an architectural work and is combination of landscape and architecture which is dependent upon the climate of its location. The city of Natanz is located at the center of Iranian Plateau. Therefore, it has unique features; On the one hand it is located in a dry and desert region, on the other hand, due to the existence of the Karkas mountain chain it has such an ideal and favorable climate that has gained the attention of rulers and kings since a long time ago, especially in the Safavid dynasty, which due to existence of wild animals and birds and plenty of water as well as suitable geographical location, the kings had paid particular attention to this region and chosen it as their hunting ground as well as summer house. This garden has been frequently referred to in historical texts and travel accounts as the exact date of its creation could be estimated. The purpose of this paper is to study and recognize one of the unique classic gardens of Safavid dynasty as well as the manner of its creation in the course of history which is aimed at preservation of this national work and enriching the concept of Iranian garden and enhancing its value as well. This paper initially focuses on reviewing the general features, the region and location of this garden, and subsequently, its details will be reviewed. Moreover, the architecture of the work and its features have been studied and comparative comparison has been drawn between this garden and its other similar contemporary gardens. In the view of methodology, two research methods have been used in this research consisting of desk study, e.g. studying books, pictures, maps etc. and field study which includes visiting the site, providing and presenting data such as maps, sketchy drawing and interviewing with native people of the region. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natanz
  • Iranian Garden
  • Taj Abad Historical Garden
  • Safavid dynasty
  • Restoration