آران و بیدگل در منابع تاریخی

نویسنده

چکیده

شهر آران و بیدگل واقع در شهرستانی بدین نام، در دهه‌های اخیر از ترکیب دو شهر آران و بیدگل تشکیل شده است. این شهر از قرن‌ها پیش مرکز مهم جمعیتی، اقتصادی و فرهنگی در منطقۀ کاشان بوده است. رد پای این شهر و مکان‌های وابسته به آن مانند آبادی هراسکان را می‌توان در منابع قرون اولیۀ اسلامی همچون تاریخ قم و کتاب ذکر  اخبار اصفهان یافت. قصیدۀ نونیه راوندی نیز اطلاعاتی از این شهر در دورۀ سلجوقی به دست می‌دهد. در منابع دورۀ ایلخانی نیز به آبادی بیدگل و هراسکان اشاره شده است. در دورۀ صفوی، آران و بیدگل از رونق و اعتبار قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده و در آن هزاران کارگاه شعربافی مشغول به کار بوده است. اهمیت این شهر از برخی سفرنامه‌های دورۀ صفوی و اسناد آیینی این دوره به دست می‌آید. همچنین تصویری از آران و بیدگل در دورۀ زندیه از رسالۀ شرح احوال ملاعلی آرانی آمده است. وضعیت این شهر در دوران قاجاری را نیز می‌توان از تاریخ کاشان ضرابی، کتابچۀ کیفیت بلده و بلوکات کاشان و کتاب جالب چراغان در جغرافیای قصبۀ بیدگل به دست آورد. درمجموع، این مقاله تلاشی است آغازین برای یافتن هویت تاریخی شهر آران و بیدگل.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Aran va Bidgol in historical sources

نویسنده [English]

  • Muhammad Mashhadi Noushabadi
چکیده [English]

The city Aran va Bidgol, located in a county with the same name, is actually the combination result of two cities of Aran and Bidgol in recent decades. Since centuries ago, this city has been a main residential, economic, and cultural center of Kashan region. Some descriptions of the city and its relating areas, such as Haraskan, are mentioned in sources of Islamic first centuries like the books Tarikh -e- Qom (history of Qom) and Zikr -e- akhbar -e- Isbahan (mentioning narratives of Isfahan). In addition, Ravandi's Qasida Nuniyya contains some information about the city in Seljuq period. In the sources of Ilkhanate era, the hamlets Bidgol and Haraskan are alluded to. In Safavid era, Aran va Bidgol considerably prospered and thousands of Sha'rBafi (hair-weaving) workshops were set up in it; the significance of this city in Safavid era is reflected in some travel books and ritual documents of this period. A description of Aran va Bidgol in Zand era may be seen at treatise of Sharh -e- ahval -e- Molla Ali Arani (biography of Molla Ali Arani). Furthermore, the situation of the city in Qajar period is represented in Tarikh -e- Kashan (history of Kashan; written by Zarrabi), Kayfiyat -e- Balada va Bolukat -e- Kashan (state of districts and areas of Kashan), and a fascinating book about geography of Bidgol, titled as Chiraqan (lighting). Generally speaking, this article is a preliminary endeavor to acquire the historical identity of Aran va Bidgol.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aran va Bidgol
  • Haraskan
  • History
  • Historical Sources