چشم‌اندازهای کاشان‌شناسانۀ تواریخ مستقل قم و اصفهان و کاشان

نویسنده

چکیده

بسط، تعمیق و تدقیق مطالعات و پژوهش‌های کاشان‌شناسانه مستلزم گسترش این حوزه به مطالعات تاریخی و فرهنگی پیرامونی، از جمله حوزۀ تمدنی‌فرهنگی جبال کهن است. این ناحیه در بستر چندین شهر مهم همچون کاشان، قم، اصفهان، ری و همدان رشد و شکوفا شده؛ لذا بررسی و مطالعات جدید و بین حوزه‌ای نتایج درخشانی برای این شهرها خاصه در غنای کاشان‌شناسی در بر خواهد داشت. در این نوشته، سه تاریخ محلی و مستقل که برای نخستین‌ بار برای سه شهر کاشان و قم و اصفهان در سه مقطع و قرن چهارم و هشتم و سیزدهم هجری (به‌ترتیب تاریخ قم، محاسن اصفهان و تاریخ کاشان) تألیف شده‌اند، انتخاب گردیده است. با مرور و واکاوی هریک از این شهرها، دلالت‌ها و چشم‌اندازهای تاریخی کاشان‌پژوهانۀ ناظر بر آن‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کاشان‌شناسی باید دامنۀ پژوهش خود را از کاشان تا منطقۀ جبال کهن بسط دهد؛ زیرا هم در گذشته در میان دو شهر قم و اصفهان تعریف و تحدید شده و هم پیوندهای اکنونش برآمده از میراث برجای‌ماندۀ فرهنگی در منطقۀ سواد است. به‌علاوه روند شکل‌گیری، تألیف، ترجمه از عربی به فارسی، تصحیح و چاپ این آثار به‌عنوان میراث گرانبهای ادبیات فارسی کل ایران و به‌عنوان منبع و گنجینۀ تاریخی و فرهنگی برای هریک از این سه شهر نیز در ذیل این بررسی، تلخیص شده و مدنظر بوده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Kashanological aspects in historiographies of Qom, Isfahan, and Kashan

نویسنده [English]

  • MohammadReza MahdiZade
چکیده [English]

Development and advancement of Kashanological researches and studies require extension of such studies to historical and cultural surveys on nearby regions like the cultural-civilizational domain of old Jibal. The progress of this domain has been because of development of several outstanding cities such as Kashan, Qom, Isfahan, Ray, and Hamadan. Conducting new interdisciplinary studies about history of these relating cities will result in better knowledge of them and specially, Kashan. In this article, three works of local history have been analyzed: Tarikh e Qom (history of Qom), Mahasin e Isfahan (virtues of Isfahan), and Tarikh e Kashan (history of Kashan). These books have been written in 4th, 8th, and 13th century, respectively. Investigating these writings, their historical Kashanological aspects have been studied. Kashanology must expand its borders so that the old Jibal region will be also contained; Kashan not only has been defined and confined by the neighbor cities of Qom and Isfahan at past time, but is nowadays influenced by cultural heritage of Jibal and Savad region. Writing style, process of translating from Arabic to Persian, and editing and printing of these works, which are the precious legacy of Persian literature and invaluable historical and cultural sources, have been discussed as well.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kashan
  • Tarikh e Qom
  • Mahasin e Isfahan
  • Tarikh e Kashan