صدای پای آب بر تاریخ کهن کاشان

نویسنده

دانشگاه تهران

چکیده

صدای گذشته و تاریخ کاشانِ کویری را باید از ردّ پایِ آبِ کمیاب یافت. صدای پای آبی که از معاصران ما سهراب سپهری، نمودگار شناخت و فهم آن در بن‌مایه‌های اسطوره‌ای و سیلان و سفر بوده و ما نیز در این مقاله معتقدیم رجوع به منابع اساطیری مربوط به آب در ناحیۀ کاشان می‌تواند منبع و تفاسیر غنی و پربارتری برای شناخت گذشتۀ اجتماعی این شهر فراهم کند. این جستار با تأمل بر آخرین آثار مستند و مکتوب دربارۀ کاشان، یک سرنخ مهم شناسایی گذشتۀ کاشان را در گزارش مکتوب مراسم و «آیین آبی» می‌جوید که در منطقۀ اردهال و همزمان با جشن تیرگان و طی مراسمی به اجرا درمی‌آمده و در روستای قالهر هرساله برگزار می‌شده است. این نوشته با تحلیل متون و عناصر آیینی و اسطوره‌ای این جشن و آیین آب در آثار قرن سوم و رصد بازمانده‌های این رسوم تاعصر حاضر (آبریزان در برخی روستاهای ناحیۀ اردهال، آیین لتو در کاشان تا عصر پهلوی و...) بر آن است که یکی از روزنه‌های شنیدن صدای پای گذشته و برخاسته از اعماق قرون نیاکان این شهر، در آیین‌های آب و تداوم کاوش‌ها و بررسی‌های بعدی و جزئی‌تر در آن‌هاست.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Trace of Water’s Footsteps on the History of Kashan

نویسنده [English]

  • Mohamadreza Mahdizade
university of Tehran
چکیده [English]

Traces of waters footsteps can rarely be found in history of Kashan. Traces

which Sohrab Sepehri, a contemporary figure of Kashan, showed us and its

meaning runs deep in our mythology. In this article, we believe that tracing

water’s footsteps gives us a better source and description on the social

history of this city. Based on the recent documents about Kashan, this essay

finds an important clue about the history of Kashan in the written reports of

the “water ceremony, which was held in the Ardehal region, at the same time

as the Tiregan ceremony, which was held every year in the Ghalhar village.

This article struggles to give a new perspective on the history of Kashan

based on the analysis of water ceremonies in the 3rd century A.H. and the

remaining ceremonies until today (Abrizan in some villages in the Ardehal

region and Latto ceremony in Kashan in the Pahlavi era) and to pave the way

for furtherer studies into these water ceremonies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kashan
  • Ghalhar
  • Tiregan
  • Abrizan
  • Ardehal
  • Anahita(Nahid)