مطالعۀ صورت و معنای نقوش گچ‌بری خانۀ تاریخی بروجردی‌ها (کاشان)

نوع مقاله : علمی -ترویجی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

2 استادیار گروه تخصصی هنر واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

 
هنر گچ‌بری از جمله هنرهای ایران به شمار می‌رود که از دیرباز در معماری ایران رواج داشته است. این پژوهش برای مطالعۀ نقوش گچ‌بری معماری خانه‌های تاریخی ایران، مشخصاً به خانۀ بروجردی‌های کاشان می‌پردازد. هرچند در نگاه اول چنین به نظر می‌رسد که این نقوش جنبۀ تزیینی دارند و صرفاً جلوه‌گر زیبایی بصری هستند‌، با نگاهی عمیق‌تر به آن‌ها می‌توان دریافت که در بسیاری موارد بر مفاهیمی دلالت دارند که نه‌تنها در فرهنگ ایران جنبۀ نمادین یافته‌اند، بلکه بیانگر باورها و اعتقادات ایرانی‌اسلامی نیز هستند. تنوع به‌کاررفته در گچ‌بری‌های خانۀ بروجردی‌ها بسیار چشمگیر بوده و نشان‌دهندۀ معماری ارزشمند عصر خود در شهر کاشان است. اهداف اصلی پژوهش، شناسایی و گونه‌شناسی نقوش گچ‌بری خانۀ بروجردی‌ها و پی بردن به مفاهیم آن‌هاست که غالباً مبتنی بر باورهای دینی و فرهنگی ایران هستند و جنبۀ نمادین یافته‌اند. بر این اساس سؤالات اصلی پژوهش عبارت‌اند از: ۱. گونه‌های نقوش گچ‌بری در خانۀ بروجردی‌ها کدام‌اند؟ ۲. این نقوش بر چه مفاهیمی دلالت دارند؟ نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد نقوش مزبور که به گونه‌های گیاهی، انسانی، حیوانی و همچنین موجودات افسانه‌ای به چشم می‌خورند، بعضاً حامل مفاهیم نمادین اساطیری و مقدس هستند. روش تحقیق، توصیفی‌تحلیلی بوده و با استفاده از بررسی‌های میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای انجام شده است، بدین نحو که ابتدا تصویربرداری دقیق و مناسبی از گچ‌بری‌ها انجام شده و سپس بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، هر نقش از وجه معنایی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در این مسیر، موقعیت هر نقش روی نقشۀ پلان معماری خانه و همچنین روی تصاویر با استفاده از نرم‌افزار گرافیگی مشخص شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Study of the Form and the Meaning of Modeling Patterns of Boroujerdi Historical House (Kashan)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Nozari 1
  • Nayer Tahoori 2
1 PhD Student of Architecture, Department of Art, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Art, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 
The art of bedding is one of the Iranian arts that have been popular in Iranian architecture for a long time .Plaster molding patterns in the architecture of historical houses, at first glance, have a decorative aspect and express a visual beauty, but a deep look at these motifsreveals their inner and symbolic meanings. The variety used in the plaster molding of Boroujerdi House is very remarkable and expresses Islamic-Iranian values of its time in Kashan. The main objectives of this study are to identify and to determine the typology of plaster molding patterns of Boroujerdi House as well as to understand their inner symbolic meanings. Accordingly, the main questions of the research are: 1) what are the types of plaster molding designs in Boroujerdi House? 2) What are the symbolic meanings of the designs used in them? The results show that these patterns, which include plants, human figures, animals, and supernatural beings, sometimes imply mythical and sacred symbolic meanings. The research method is descriptive-analytical and involved field studies as well as library studies; hence, first the accurate and appropriate imaging of the beds was done, and then based on the library studies, each role was analyzed and examined semantically. In this route, through graphic software, the position of each role is specified on the house architectural plan map as well as on the images.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Symbolic patterns
  • Plaster molding
  • Iranian architecture
  • Boroujerdi House
  • Kashan