پیشنهاد مدلی برای انتخاب رنگ فضای خواب در معماری مسکونی معاصر، مبتنی بر مبانی حکمت طبیعیات (مصداق: خانه‌های تاریخی شهر کاشان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران، (نویسنده مسئول)

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد گروه معماری، مؤسسۀ آموزش عالی علامه فیض کاشانی، کاشان، ایران

چکیده

 
انتخاب رنگ به‌عنوان یک عنصر کالبدی مهم در فضای اجرایی معماری مسکونی امروز ایران از مدل‌های پژوهش‌شدۀ علمی پیروی نمی‌کند. در این راستا سلایق دست‌اندرکاران ساختمان‌سازی مانند کارفرمایان، سرمایه‌گذاران، سازندگان، سوداگران، معماران و عرف و هنجارهای جامعه بیشترین نقش را ایفا می‌کنند. موضوع رنگ در معماری از منظرهای مختلف قابل پژوهش است که در این نوشتار از منظر توجه به مبانی نظری حکمت طبیعیات مورد توجه قرار گرفته است. حکمت طبیعیات یکی از سه شاخۀ اصلی حکمت است که به امور طبیعیه یا پدیده‌هایی که شامل ماده و زمان می‌شوند می‌پردازد. مبانی و احکام حکمت طبیعیات در طب سنتی ایران، به‌ویژه در آثار به‌جامانده از ابن‌سینا، به موضوعاتی مانند ویژگی‌های محیط و کالبد آن می‌پردازد و از این منظر می‌تواند به‌عنوان مبانی نظری کاربردی در ویژگی‌های عناصر کالبدی محیط مانند رنگ مورد استفاده و استناد قرار گیرد. ارتباط معماری و حکمت طبیعیات در حدود یک دهۀ اخیر مورد توجه پژوهشگران معماری و شهرسازی قرار گرفته است. هدف این نوشتار پیشنهاد مدلی کاربردی برای انتخاب رنگ در فضاهای خانۀ امروز ایران است؛ چراکه از منظر طب سنتی در حکمت طبیعیات تاکنون پژوهشی صورت نگرفته است. پرسش اصلی این است که براساس مبانی نظری حکمت طبیعیات رنگ فضاهای مسکونی مبتنی بر چه شاخصه‌هایی انتخاب می‌شده است؟ روش پژوهش کیفی و در حوزۀ مبانی، مبتنی برتحلیل محتوای متون مرتبط با حکمت طبیعیات در طب سنتی و استخراج شاخصه‌های انتخاب رنگ در فضاهای معماری مسکونی به‌صورت عام و در فضای خواب به‌صورت خاص پرداخته و جهت رسایی مبانی نظری، این شاخصه‌ها را در تعدادی از خانه‌های تاریخی شهر کاشان به‌عنوان مصداق جست‌وجو می‌نماید. یافته‌ها نشان می‌دهد که رنگ به‌عنوان یک عنصر مهم کالبدی دارای مزاج بوده و می‌تواند با ایجاد تعادل نسبی بین مزاج مکان طبیعی یا طبیعت و مزاج فعالیتی که در عملکردهای فضایی مانند فضای خوابیدن رخ می‌دهد، موجب تعادل مزاج مکان مصنوع یا معماری شود و با این شاخصه می‌توان رنگ فضا‌های خانه را انتخاب نمود. یافته‌های نظری پژوهش در چند مصداق از خانه‌های تاریخی شهر کاشان نیز مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Proposing a Model for Color Choice in Sleeping Space in Contemporary Residential Architecture Based on the Principles of HekmateTabieiat (Historical Houses in Kashan: A Case Study)

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Hatamian 1
  • Fahimeh Golbaghe Mahiari 2
1 Corresponding Author Assistant Professor, Department of Architecture, Faculty of Architecture & Art, University of Kashan, Kashan, Iran
2 MS in Architecture, Fayz Institute of Technology, Kashan, Iran
چکیده [English]

Introduction
The choice of color as an important physical element in the executive space of residential architecture in Iran does not follow scientifically researched models. The issue of color in architecture can be researched from different perspectives; However, this article focuses onHekmateTabieiatand its theoretical foundations. The principles and teachings of HekmateTabieiat in traditional Iranian medicine, especially those in the works of Avicenna, deal with issues such as the characteristics of the environment and its body.From this perspective, it can be used as a practical theoretical basis for the characteristics of the physical elements of the environment such as the selction of colors. The purpose of this article is to propose a practical model for color selection in in the present-day home spaces in Iran, because little research has been done based on HekmateTabieiat. The main question in this research is:what characteristics have been considered in the selection of colors in traditional residential spaces based on the theoretical foundations of HekmateTabieiat? 
Materials and Methods
The study employed a basic qualitative research design following content analysis of texts related to HekmateTabieiat in traditional medicine. It sought color selection indicators in residential architectural spaces in general and their sleeping space in particular.In order to provide theoretical foundations, it looked for these color characteristics in a number of historical houses of Kashan as examples. First, a content analysis was performed on the theme of sleeping to determine the temperament of this activity as reflected in the relevant texts. Then, temperament interactions between the temperament of this activity, the temperament of the natural place, and the temperament of the color were explored. The findings of the study revealed how the temperament of color interacts with others in creating a relative balance between the temperament of the activities and the temperament of the place. It should be mentioned that because the natural process of creation and property of the living space is a direct function of the activities of that space, by studying and balancing the activities, a balanced living space can be created. Besides, it is possible through manipulating the characteristics of the elements that make up the space, one of which is the color of space.
Results and Findings
The results of conceptual analysis of the effect of color temperament on creating a balance between the act of sleeping and its space with the temperament of a natural place are summarized and presented in the table below.
 
Table 1. Balancing Temperament of Sleeping with the Temperament of Four Major PlaceTypes in Iran through Color Temperament




Act of space


Activity Temperament Balance in Temperament of the Moderate Place


In the  Temperament  of a hot and humid place


In the  Temperament  of a hot and dry place


In the  Temperament  of a cool and humid place


In the  Temperament  of a cool and dry place




Active
property


Passive
property


Active
property


Passive
property


Active
property


Passive
property


Active
property


Passive
property


Active
property


Passive
property




Relaxing
And
sleeping


coldness


humidity


heat


moderation


heat


dryness


coldness


moderation


coldness


dryness




Action against


Action against


coldness


moderate


coldness


humidity


Heat


moderate


heat


humidity




 


Creating a balance of  Temperament  with color  Temperament


Use of colors with cold Temperament


Use of colors with moderate Temperament


Use of colors with cold Temperament


Use of colors with humid Temperament


Use of colors with hot Temperament


Use of colors with moderate Temperament


Use of colors with hot Temperament


Use of colors with humid Temperament




Like white, light brown, cream


Like orange, brown, gray, mustard


Like white, light brown, cream


Like pink, purple, pinkish purple, magenta, date, indigo


Like navy blue, garlic straw, garlic brown, garlic orange


Like orange, brown, gray, mustard


Like navy blue, garlic straw, garlic brown, garlic orange


Like pink, purple, pinkish purple, magenta, date, indigo




Color with mixed Temperament


Color with mixed Temperament




Like light indigo
bright magenta
Bright purple
bright flower
pink


Like liver
crimson




Based on the findings of the present study, it can be seen that color has temperament and through the temperament of color, relative balance can be established between the temperament of residential functions and the temperament of their natural place. This balance will lead to relative health or balance of all phenomena, including human body and architecture based on temperaments in traditional medicine. It should be mentioned that since little research has so far been carried out from this prespective, and since the point of view is novel, the topic was explored only considering the act of sleep and the three-door rooms of the historical houses in Kashan. Otherfactors related to the balance between the temperaments of natural place and that of color were not considered to allow a simpler and more comprehensible analysis in this research. It is very clear that parameters such as equipment and furniture,proportions and geometry of functions, materials used for different functions, spatial organization and proximity, climatic placement of functions, and several other factors in the structure of architectural spaces and environmental characteristics of temperament such as the temperament of seasons, the temperament of time, and the temperament of the people are the relevant intervening factors mentioned in traditional medicine as creators of balance. These factors require further specialized research. The findings of the current analysis are evidenced by examples in the hot and dry city of Kashan, where a meaningful relationship was observed between color selections in spaces in the architecture of the three-door space of the historical houses. Therefore, it can be concluded that there is a significant relationship between the temperament of the place and the selection of color of the spaces in the traditional architecture of Iran. Architects and designers can decide to choose the color of residential architectural spaces by recognizing the temperament of their project location knowing the temperament of colors. Color selection is to be based on the causal paradigm in temperament theory, attepting to bring the spaces to a ‘relative alance’. This was described in the current study by the concepts of act and anti-act, used in traditional medicine.
Conclusion
Considering the requirements of each residential function, architects and designers balance the space through the physical element of color. The results of this research can be summarized as follows: first, to create quality residential functions, it is necessary to pay attention to the spatial characteristics of those functions, and in this research, these characteristics were considered from the perspective of temperament theory, notably the temperament of the natural place. Second, the mechanism of interaction between the temperament of the place and the functions is the method of bringing the functions to relative moderation, mentioned in the theory of temperament through the action of the opposite temperament. In other words, with the theory of temperament, through the temperament of spatial elements such as color, the relationship between the temperament of the activities of each residential function and the temperament of the location of those spaces can be brought to balance and harmony; hence, the health of that space, which can be a model for color selection in residential architectural functions beyond taste,customs, norms, mercantilism, fashion, and so on at the disposal of architects and designers who define architecture in a more humane and wiser way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • HekmateTabieiat
  • color temperament
  • sleeping space
 ابن‌سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله. (1379). التعلیقات. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ـــــ (1389). ترجمۀ قانون (عبدالرحمن شرفکندی، مترجم). تهران: سروش.
ـــــ (1386). ترجمۀ قانون در طب. کتاب اول مبانی و کلیات طب (علیرضا مسعودی، محقق و مترجم). تهران: نشر مرسل.
ارژمند، محمود، و عبدالله‌زاده، سیده مهسا. (1391). در جست‌وجوی ویژگی‌های خانۀ ایرانی (بر مبنای بررسی شیوۀ زندگی در خانه‌های سنتی شیراز). نشریۀ شهر ایرانی اسلامی، شمارۀ 10، ۱۰۹ـ۱۲۲.
استوار، مسیب. (1391). کتاب رنگ. تهران: انتشارات رازنامه.
اسحاق‌آبادی، آرزو، کولیوند، پیرحسین، و کاظمی، ‌هادی. (1396). روان‌شناسی رنگ و اثر آن بر طراحی بیمارستان و درمان بیمار. نشریۀ شفای خاتم، ۵ (۲)، 130ـ142.
ایتن، یوهانس. (1378). عناصر رنگ (ب. ژاله دوست ثانی، مترجم). تهران: عفاف.
البخاری، ابوبکر ربیع بن احمد الاخوینی. (1344). هدایة المتعلمین فی الطب. به اهتمام ج. متینی. مشهد: چاپخان. دانشگاه مشهد.  
امیرآبادی فراهانی، مهدیه، حمزه‌نژاد، مهدی، و رنجبر کرمانی، علی‌محمد. (1400). بازشناسی معماری مسکن سلامت بخش بر پایۀ طب سنتی؛ نمونۀ موردی: مساکن اقلیم گرم و خشک، نشریۀ تاریخ پزشکی، شمارۀ 46، 1ـ۲۱.
ایناتی، شمس. (1383). ابن‌سینا (مهدی قوام صفری، مترجم). تاریخ فلسفۀ اسلامی. تهران: حکمت.
براتی، ناصر. (1382). بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی. نشریۀ خیال، شمارۀ 8، 25ـ۳۶.
پوردیهیمی، شهرام. (1390). فرهنگ و مسکن. نشریۀ فرهنگ و محیط روستا، شمارۀ 134، 3ـ۱۸.
تقی‌زاده، کتایون، و ملازاده یزدانی، مریم. (1397). نقش مزاج‌شناسی بر معماری سلامت‌محور سنتی ایران. نشریۀ تاریخ پزشکی، شمارۀ 36، 53ـ۶۴.
حاتمیان، محمدرضا. (۱۳۹۷). تأثیر تفاوت‌های فردی مبتنی بر نظریۀ سینوی مزاج بر آموزش طراحی معماری. پایان‌نامۀ دکتری معماری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی.
حاتمیان، محمدرضا، دیواندری، جواد، و گلباغ، فهیمه. (1396). تأثیر مزاج مکان بر تناسبات هندسی فضاها در معماری ایرانی مورد پژوهی: خانه‌های تاریخی کاشان. کنفرانس بین‌المللی معماری و ریاضیات. کاشان: دانشگاه کاشان.
حاتمیان، محمدرضا و معینی، سید حسین. (1397). جایگاه و ویژگی‌های درس طرح معماری یک دانشگاه کاشان (مقطع کارشناسی) و اهمیت تفاوت‌های فردی یادگیرنده در آن. نشریۀ صفه، شمارۀ 80، 101ـ120.
حمزه‌نژاد، مهدی، و برادران هروی، فاطمه. (1399). تبیین تمایزات حریم‌خواهی ساکنان در مسکن بومی چهار پهنۀ اقلیمی ایران. نشریۀ پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارۀ 3، 1031ـ۱۰۵۳.
حمزه‌نژاد، مهدی، و ثروتی، زهرا. (1396). مؤلفه‌های طراحی بومی محیط به‌منظور تأمین سلامت انسان بر مبنای طب سنتی و اسلامی. نشریۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، شمارۀ 17، 55ـ۷۹.
حمزه‌نژاد، مهدی، ربانی، مریم، و ترابی، طاهره. (1394). نقش باد در سلامت انسان در طب اسلامی و تأثیر آن در مکان‌یابی و ساختار شهر‌های سنتی ایران. نشریۀ نقش جهان، شمارۀ 5، 43ـ۵۷.
دانایی‌نیا، احمد، دیواندری، جواد، صیادی، مهدی، و امامی میبدی، مرضیه. (1395). مزاج به‌مثابۀ کهن‌الگو در طراحی معماری حمام ایرانی. نشریۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، شمارۀ 12، 57ـ۷۷.
رحیمی‌مهر، وحیده، متدین، حشمت‌الله، و مهربانی، مهرزاد. (1396). ایجاد فضاهای شفابخش در بیمارستان‌ها با نگرش به آموزه‌های طب سنتی ایران. نشریۀ طب سنتی اسلام و ایران، 8 (4)، 451ـ۴۶۲.
رحیمی‌مهر، وحیده. (1399). بررسی رابطۀ مزاج انسان با رنگ محیط: یک مطالعۀ مقطعی تحلیلی در شهر کرمان، مجلۀ طب مکمل دانشگاه علوم پزشکی اراک، 10 (2)، 162ـ172.
رضوی برقعی، سید حسین. (1388). معماری حمام در متون طب کهن و مقدمۀ رسالۀ دلاکیه. نشریۀ گلستان هنر، شمارۀ 15، 64ـ۷۰.
ساطعی، عشرت. (1372). تأثیر رنگ در زندگی انسان‌ها. مجلۀ پیوند، شمارۀ 169، 120ـ123.
ستوده، منوچهر. (1353). صور الاقالیم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
شریعت‌پناهی، سید نیما. (۱۳۹۲). تبیین قواعد اعراض نفسانی براساس مبانی طب سنتی ایران. پایان‌نامه دکتری طب سنتی. تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی. دانشکده طب سنتی.
شمس اردکانی، محمدرضا، و میراب‌زاده اردکانی، مهران، کشاورز، منصور، ناظم، اسماعیل، و مینایی، محمدباقر. (1389). امور طبیعیه و ارکان در مکتب طب ایرانی. نشریۀ طب سنتی اسلام و ایران، شمارۀ 4، 315ـ322.
صلیبا، جمیل، و صانعی دره‌بیدی، منوچهر. (1366). فرهنگ فلسفی. مجموعه آثار ابن‌سینا (دی وی دی). تهران: حکمت.
صهبا، فروغ. (1383). جایگاه رنگ در علم طب از دیدگاه ابن‌سینا. در مجموعه مقالات همایش بین‌المللی ابن‌سینا. همدان: دانشگاه همدان.
طاهری، جعفر. (1395). حمام در متون طب دورۀ اسلامی: نظریه و عمل. نشریۀ پژوهش‌های معماری اسلامی، شمارۀ 10، 46ـ۶۳.
عبدالله‌زاده، محمدمهدی. (1395). معماری طبایع: پروردن رویکردی دربارۀ نسبت انسان و محیط مصنوع بر مبنای طبیعیات ابن‌سینا. پایان‌نامۀ دکتری معماری. تهران: دانشگاه شهید بهشتی. دانشکده معماری و شهرسازی.
ــــــــ . 1394. معماری طبایع: تبیین رویکردی درباره نسبت انسان و محیط مصنوع بر مبنای چهارگانه‌ها. نشریۀ مطالعات معماری ایران، شمارۀ 8، 137ـ۱۵۶.
عقیلی علوی شیرازی، سید محمدحسین بن محمد‌ هادی. (1385). خلاصة الحکمه (ا. ناظم، مصحح). کتابخانۀ جامع طب سنتی- اسلامی (دی وی دی). قم: اسماعیلیان.
عینی‌فر، علیرضا، طاهری سرمد، فائزه، و شاهچراغی، آزاده. (1398). مقایسۀ تطبیقی گونه‌شناسی سازمان فضایی و عناصر کالبدی دوره‌های قاجار و پهلوی خانه‌های سنتی شهر کرمانشاه. نشریۀ پژوهش‌های باستان شناسی ایران، شمارۀ 23، 149ـ۱۶۷.
کسمائی، مرتضی. (1382). اقلیم و معماری. اصفهان: نشر خاک.
کدیور، محسن. (2009). ابن‌سینا و طبقه‌بندی حکمت: تحقیق، تصحیح و تحلیل رسالۀ اقسام الحکمه. نشریۀ جاویدان خرد، شمارۀ 1، 35ـ140.
گلباغ مهیاری، فهیمه، حمزه‌نژاد، مهدی، و حاتمیان، محمدرضا. (1398). تدابیر طبی از دیدگاه ابن‌سینا در مکان‌یابی شهر و تأثیر آن بر فضاهای اقلیمی خانه در معماری سنتی، مجلۀ تاریخ پزشکی، 11 (40)، 51ـ68.
ناری قمی، مسعود، و دامیار، سجاد. (1391). مطالعۀ تطبیقی مفهوم فضا در معماری بومی و معماری مدرن. نشریۀ هنرهای زیبا، شمارۀ 1، 65ـ۷۲.
ناصری، محسن. 1388. مروری برکلیات طب سنتی ایران. تهران: مؤسسۀ نشر شهر.
ناصری، محسن، رضایی‌زاده، حسین، طاهری‌پناه، طیبه، وناصری، واحده. (1389). نظریۀ مزاج در طب سنتی ایران و تنوع پاسخ دهی درمانی براساس فارماکوژنتیک. نشریۀ طب سنتی اسلام و ایران، شمارۀ 3، 237ـ242.
نقره‌کار، عبدالحمید، حمزه‌نژاد، مهدی، و دهقانی تفتی، محسن. (1389). بررسی تأثیر محیط طبیعی بر رفتار و اخلاق از دید متفکران اسلامی و نتایج آن در طراحی محیط مصنوع. نشریۀ آرمانشهر، شمارۀ 5، 79ـ۹۶.
ولایتی، علی‌اکبر. (1389). تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی (ویژۀ علوم پزشکی). قم: نشر معارف.
هدایت، اعظم، و طبائیان، سیده مرضیه. (1391). بررسی عناصر شکل‌دهنده و دلایل وجودی آن‌ها در خانه‌های بافت تاریخی بوشهر. شهر و معماری بومی، شمارۀ 3، 35ـ55.
یوسفی‌فرد، محمود، پرویز، محسن، حسینی، مصطفی، عبادیانی، محمد، و کشاورز، منصور. (1391). مزاج، گذشته، حال، آینده. انجمن فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران، 16 (4)، 328ـ39.
سایت طبایع، 1401.
صفحۀ رسمی استاد حسین خیراندیش، 1401.
 
References
Abdollahzade, M. M. (2015). The architecture of natures: explaining an approach about the ratio of man and the artificial environment based on the fours. Iranian Architectural Studies, (8), 137-156. [In Persian]
Abdollahzade, M. M. (2016). The architecture of nature: developing an approach about the relationship between man and the artificial environment based on Avicenna's naturalism. PhD in Architecture, Nadimi, H. and Ghayoomi, M. Faculty of Architecture & Urbanism. University of Shahid Beheshti. [In Persian]
Aghilie Alavie Shirazi, S. (2006). Kholasa al Hekmah. Correction by N. Esmaeil. Comprehensive Library of Traditional-Islamic Medicine (DVD), Esmaeilian. Qom. [In Persian]
Albokhari, A. (1965). Hedaiat al-Moteallemin Phi Tebb. Jalal Matini. University of Mashad: Mashad. [In Persian]
Amirabadi Farahani, M., Hamzenezhad, M., & RanjbareKermani, A. M. (2021). A review of health housing architecture based on traditional medicine, a case study: Hot and dry climate housing. Medical history, (46), 1-21. doi.org/10.22037/mhj.v13i46.30079). [In Persian]
Arzhmand, M. & Abdollahzade, S. M. (2012). In search of characteristics of an Iranian house (based on the study of the way of life in the traditional houses of Shiraz). Islamic Iranian City, (10),  109-122. [In Persian]
Avicenna HIA. (2000). Altalighat, Qom: Islamic Propagation Office. [In Persian]
-------------. (2007). Law in medicin. Translated by Alireza Masoodi. Tehran: Morsal. [In Persian]
-------------. (2010). Law in medicin. Translated by Abdol al-Rahman Sharafkandi. vol.1. Tehran: Sourush. [In Persian]
Barati, N. (2003). Recognizing the concept of home in Persian language and Iranian culture. Khial, (8), 25-36. [In Persian]
Danaeinia, A., Divandari, J., Saiiadi, M., & Emami Meibodi, M. (2016). Temperament as an archetype in Iranian bath architecture design. Islamic Architectural Research, (12), 57-77. [In Persian]
Einati, Sh. (2004). History of Islamic philosophy. Avicenna Ghavam Safari. Tehran: Hekmat. [In Persian]
Einifar, A., Taheri, S., & Shahcheraghi, A. (2019). Comparative comparison of typology of spatial organization and physical elements of Qajar and Pahlavi periods of traditional houses in Kermanshah. Archaeological Research of Iran, )23), 149-168. (doi.10.22084/NBSH.2019.18444.1895). [In Persian]
Eshagh Abadi, A., Coolivand, P., Kazemi, H. (2017). Psychology of color and its effect on hospital design and patient treatment. Shafaie Khatam, (2), 130-142. doi. 10.18869/acadpub.shefa.5.2.130. [In Persian]
Gholbaghe Mahyari, F., Hamzenezhad, M., & Hatamian, M. (2019). Medical measures from Avicenna's point of view in locating the city and its effect on the climatic spaces of the house in traditional architecture. Medical History, 40, 51-68. doi.org/10.22037/mhj.v11i40.22661. [In Persian].
Hamzenezhad, M. & Baradarane Heravi, F. (2020). Explaining the differences in the privacy of residents in the native housing of four climatic zones of Iran. Researches of Human Geography, (3), 1031-1053. doi.10.22059/JHGR.2019.261800.1007742). [In Persian]
Hamzenezhad, M. & Servati, Z. (2017). Native design components of the environment in order to provide human health based on traditional and Islamic medicine. Islamic architectural research, (17), 55-79. [In Persian]
Hamzenezhad, M., Rabbani, M. & Torabi, T. (2015). The Role of Wind in Human's Health in Islamic Medicine and its Impacts on the Locating and Structuring of the Traditional Cities in Iran. Naghshe Jahan, (5), 43-57. doi.20.1001.1.23224991.1394.5.1.6.7. [In Persian]
Hatamian, M., Divandari, J., & Golbagh, F. (2017). The influence of the temparement of the place on the geometrical proportions of the spaces in Iranian architecture under study: the historical houses of Kashan. International Conference on Architecture and Mathematics. Kashan: University of Kashan. [In Persian]
Hatamian, M. & Moeini, S. H. (2018). The position and characteristics of the architectural design 1 in university of Kashan (undergraduate course) and the importance of individual differences of the learners in it. Soffeh, (80), 101-120. d0i.20.1001.1.1683870.1397.28.1.1.8. [In Persian]
Hatamian, M. (2018). The effect of individual differences based on the Avicenna theory on the Architecture Design Education. PHD in Architecture, Dr. Nadimi Hamid & Dr. MoeiniSeyedHosein, Faculty of Architecture & Urbanism, University of Shahid Beheshti. [In Persian]
Hedayat, A. & Tabaeian, S. M. (2012). Investigating the forming elements and their reasons for existence in the houses of historical context of Bushehr. City and Vernacular Architecture, (3), 35-55. doi.20.1001.1.26453711.1394.3.3.3.2. [In Persian]
Itten, J. (1999). The elements of color. Trans. by Zhale Dooste Saani, B. Efaf, Tehran. [In Persian]
Kadivar, M. (2009). Avicenna and the classification of Hekmat: Research, correction and analysis of the treatise "Iqsam al-Hikma". Eternal Wisdom, (1), 35-140. [In Persian]
Kasmaei, M. (2003). Climate and architecture. Esfahan: Khak. [In Persian]
Narie Qomi, M. & Damyar, S. (2012). A comparative study of the concept of space in native architecture and modern architecture. Fine Arts, (1), 65-72. doi.10.22059/JFAUP.2012.29698. [In persian]
Naseri, M. (2009). An overview of traditional Iranian medicine. Tehran: Shahr Publication. [In Persian]
Naseri, M. et al. (2010). Temperament theory in Iranian traditional medicine and variation of therapeutic response based on pharmacogenetics. Traditional Medicine of Islam and Iran, (3), 237-242. [In Persian]
Noghrekar, A., Hamzenezhad, M, & Dehghanie Tafti, M. (2010). Investigating the impact of the natural environment on behavior and ethics from the perspective of Islamic thinkers and its results in the design of the artificial environment. Arman Shahr, (5), 79-96. [In Persian]
Ostovar, M. (2012). Color book. Tehran: Raznameh. [In Persian]
Poordayhimi, Sh. (2011). Culture and housing. Village Culture and Environment, (134), 3-18. [In Persian]
Rahimimehr, V. (2020). Investigating the relationship between human temperament and environmental color: an analytical cross-sectional study in Kerman city. Complementary Medicine University of Arak, (2), 162-172. doi.10.32598/cmja.10.2.970.1. [In persian]
Rahimimehr, V., Motedaien, H., & Mehrbani, M. (2017). Creating healing spaces in hospitals with an attitude towards the teachings of traditional Iranian medicine. Traditional Medicine of Islam and Iran, (4), 451-462. [In Persian]
Razavi Borghei, S. H. (2009). Bathroom architecture in ancient medical texts and the introduction to Delakieh's treatise. Golestane Honar, (15), 64-70. [In Persian]
Sahba, F. (2004). The position of color in medicine from Avicenna's point of view. Proceedings of Avicenna International Conference. Hamedan: University of Hamedan. [In persian]
Saliba, J. & Saneie Darrebidi, M. (1987). Philosophical culture. Avicenna's collection of works (DVD). Tehran: Hekmat. [In Persian]
Satei, E. (1993). The influence of color in human life. Peivand, No. 169, p 120-123. [In persian]
Shamse Ardakani, M. et al. (2010). Natural affairs and pillars in the Iranian school of medicine. Traditional Medicine of Islam and Iran, (4), 315-322. [In Persian]
Shariatpanahi, S. N. (2013). Explaining the rules of AarazeNafsani based on the basics of traditional Iranian medicine. PhD in medicine, Dr. Mossadegh Mahmood, Dr. Minaei Mohammad Bagher, Dr. Nikbakhte Nasr AbadiAlireza. Faculty of Traditional Iranian Medicine. University of Shahid Beheshti. [In Persian]
Sotoodeh, M. (1974). Sovarol Aghalim. Tehran: Iranian Culture Foundation. [In persian]
Taghizade, K. & Mollazade Yazdani, M. (2018). The role of temperament on the traditional health-oriented architecture of Iran. Medical History, (36), 53-64. doi.org/10.22037/mhj.v10i36.18051. [In Persian]
Taheri, J. (2016). Bath in the medical texts of the Islamic period: theory and practice. Islamic Architectural Research, (10), 46-63. [In persian]
Velayati, A. (2010). History of Islamic culture and civilization (especially medical sciences). Qom: Maaref. [In Persian]
Yoosefi Fard, M., Parviz, M., Hoseini, M., Ebadiani, M., & Keshavarz, M. M. (2012). Temparement, past, present, future. Iranian Society of Physiology and Pharmacology, (4), 328-339. [In Persian]
URLs:
URL1:www.irismed.ir
URL2:www.tabaye.ir