بررسی ابریشم‌بافته‌های کاشان در مؤسسۀ هنر شیکاگو و موزۀ متروپولیتن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی گروه فرش، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

ابریشم‌بافته‌های کاشان بخشی از هویت کهن دست‌بافته‌های نفیس ایران است. اوج رونق این محصولات به دورۀ صفوی و تحت حمایت دربار و توسعۀ کارگاه‌های پارچه‌بافی و فرش‌بافی بازمی‌گردد. کاشان با تمدن کهن سیلک، حضور هنرمندان نساج، و موقعیت جغرافیایی آن، به‌عنوان گذرگاه تبادلات تجاری نقش مهمی در تهیۀ منسوجات ایران دارد. توانایی بافندگان کاشان در پارچه‌بافی و تولید قالی‌های ظریف ابریشمی در دوره‌های متعدد، سبب گردید که بافته‌های بومی این منطقه به‌عنوان بخشی از میراث ملموس فرهنگ و هنر این دیار شناخته شوند. در بررسی پارچه‌های ابریشمی مؤسسۀ هنر شیکاگو و گنجینۀ عظیم بافته‌های ایران در موزۀ متروپولیتن، دست‌بافته‌های ابریشمی کاشان به‌وفور یافت می‌شود. این مسئله که محصولات جایگزین ارزان‌‌قیمت و گران‌قیمت بودن تأمین مواد اولیه برای بافت منسوجات ابریشمی سبب رکود فرهنگ سنتی ابریشم‌بافی شد، شناسایی روش‌های بافت و نمونه پارچه‌های تولیدشده، بستری برای بازخوانی اهمیت دانش بومی بافته‌ها خواهد بود. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی ویژگی‌های پارچه‌های ابریشمی کاشان در مؤسسۀ هنر شیکاگو و قالی و پارچه‌های ابریشمی موزۀ متروپولیتننجام شده است. داده‌های پ‍ژوهش به روش کتابخانه‌ای و دیجیتالی جمع‌آوری گردید و روش پژوهش، توصیفی‌تحلیلی است. جامعۀ آماری این پژوهش مشتمل بر 24 نمونه منسوج ابریشمی کاشان است. نتایج نشان می‌دهد در بافت پارچههای مؤسسۀ هنر شیکاگو، ترکیب ابریشم با زر و سیم کاربرد دارد و نقوش واگیره‌های متأثر از عناصر طبیعی است. منسوجات ابریشمی موزۀ متروپولیتن شامل قالی و پارچه است. مساحت قالی‌ها تا 6 متر مربع و با نقوش گرفت‌وگیر و لچک و ترنج متعلق به دورۀ صفوی بوده‌اند. نگاره‌های پارچه‌ها به اشکال انسانی، حیوانی و گیاهی و با نخ‌های ابریشمی رنگین بافته‌ شده‌اند. تنوع نقوش و روش‌های بافت پارچه قابل ملاحظه است و می‌تواند الگویی در تداوم حیات دست‌بافته‌های ابریشمی کاشان باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Kashan Woven Silks at Art Institute of Chicago and Metropolitan Museum of Art

نویسنده [English]

  • Shahdokht Rahimpour
MA, Lecturer at Faculty of Art, University of Arak, Arak, Iran
چکیده [English]

Introduction
The woven silk of Kashan is a part of the identity of Iranian exquisite handmade artifacts. The prosperity of these products dates back to the Safavid era and the development of textile and carpet weaving workshops. Kashan, with its ancient silk civilization, weavers, and geographical position, plays an important role in the textile trades. The ability of Kashani weavers to weave textiles and produce delicate silk carpets is a tangible heritage of culture and art. Investigation of the silk fabrics of Art Institute of Chicago and of Iranian textiles in Metropolitan Museum shows abundant Kashan silk handwoven products. Cheap substitute products and expensive raw materials for weaving silk textiles led to the recession of the traditional silk-weaving culture. To solve this problem, identifying weaving techniques and the fabrics produced in the past will emphasize the importance of indigenous knowledge of woven carpets. The aim of the present research was to study the characteristics of Kashan’s silk fabrics at Art Institute of Chicago and at the Metropolitan Museum.
Materials and Methods
In Art Institute of Chicago, there is a collection of donated silk fabrics and silk Zari weavings, which comprise nearly half of the Iranian silk fabrics woven in Kashan. Metropolitan Museum also houses hand-woven silk textiles in the form of carpets and fabrics from Kashan, which is noteworthy. Therefore, to identify and examine the characteristics of Kashan silk textiles through the samples available in Chicago Art Institute’s website and Metropolitan Museum of Art, the research seeks to address the following two questions: a) What are the characteristics of Kashan silk textile patterns in Art Institute of Chicago and Metropolitan Museum of Art? b) What are the structural features of silk textiles belonging to Chicago Art Institute and Metropolitan Museum of Art? Twenty-four silk textile samples from Kashan were examined. The research data was collected through the library study and digital sources. The method deployed in this study is a descriptive-analytical one.
Results and Findings
In Art Institute of Chicago, there are twelve pieces of silk or zari cloth known as Kashan. These remaining pieces that were donated to the institute are kept in Islamic Art Department and in Textile Department of the Art Institute of Chicago. In Metropolitan Museum of New York, which includes a treasure of Iranian handwovens, there are Kashan carpets and some fabrics. The textiles in Art Institute of Chicago are made of silk as their primary material and have been produced in velvet, Zari weaving, and embossed patterns. This is also true for the weaving method of fabrics in Metropolitan Museum. The woven designs in the fabrics of the Art Institute of Chicago are all botanical, while the worked designs in the silk weavings of Metropolitan Museum include botanical, human, and animal motifs. In addition to fabrics, Metropolitan Museum houses Iranian carpets in the Islamic Art section. These carpets are woven entirely of silk or have silk pile and cotton weft with curved line patterns in a quarter and overall form. The carpet weaving technique is double-knotted and uses asymmetrical knots; the method of weaving silk threads is either simple or compound diagonal weaving with the use of expensive gold and black threads on a silk background.
Conclusion
The study on twenty-four samples of Kashan’s silk textiles showed that the woven textiles of Art Institute of Chicago are made of silk, gold, and silver. Vagireh designs, affected by nature, were also applied. The silk textiles of Metropolitan Museum contained carpet and cloth. These carpets were up to 6 m2 in area with Animal Combat, Corner, and Medallion design belonging to the Safavid period. The fabric patterns were woven in human, animal, and plant forms with silk threads. Various designs and weaving techniques were found in the textiles as a model for the survival of Kashan handwoven products. The research findings were consistent with the results of other studies such as Khosravi, Bezhayam, and Dadras (2015), conducted on Iranian carpets in Metropolitan Museum. It is suggested to continue this research by studying hand-woven textiles in historical periods in museums worldwide or conducting comparative studies of Iranian textiles with those of other countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • silk and brocade fabrics
  • carpet
  • Art Institute of Chicago
  • Metropolitan Museum
ابن‌اثیر، علی ‌بن ‌محمد. (1374). تاریخ کامل (حسین روحانی، مترجم). تهران: اساطیر.
استرکی، فهیمه، و نیازی، محسن. (1391). شعربافی در کاشان (تحلیلی بر فرایند تاریخی، فعالیت‌ها، مراحل و دست‌بافته‌های شعربافی. کاشان‌شناسی 5 (2، پیاپی 9)، 80ـ103.
اسکارچیا، جیان روبرتو. (1376). تاریخ هنر ایران (یعقوب آژند، مترجم). تهران: مولی.
ای وولف،‌ هانس. (1372). صنایع دستی کهن ایرانی (سیروس ابراهیم‌زاده، مترجم). بـی‌جـا: انتشارات و آموزش.
برزین، پروین. (1346). پارچه‌های قدیم ایران. هنر و مردم، شمارۀ ۵۹، 39ـ44.
تاورنیه، ژان باپتیست. (1336). سفرنامۀ تاورنیه (ابوتراب نوری، مترجم). چ۲. تهران: سنایی.
ترهوهانیان، هونانس. (1379). تاریخ جلفای نو (محمدعلی لئون میناسیان و محمدعلی فریدنی موسوی، مترجمان). اصفهان: نقش خورشید.
توسلی، رضا. (1387). بررسی تطبیقی نقوش منسوجات صفوی و عثمانی. مطالعات هنر اسلامی، شمارۀ 8، 87ـ106.
جنسن، هورست ولدمار. (1359). تاریخ هنر: پژوهشی در هنرهای تجسمی از سپیده‌دم تاریخ تا زمان حاضر (پرویز مرزبان، مترجم). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
چیت‌سازیان، امیرحسین. (1388). فرش کاشان. تهران: سروش.
حمیدی‌منش، تقی، و جعفری دهکردی، ناهید. (1399). نقش شهریاران صفوی در پیشرفت صنعت پارچه‌های ابریشمین ایران. هنرهای صناعی، 3 (1، پیاپی 4)، 119ـ124. https://doi.org/10.22052/3.1.109
دادرس، سوده، و خسروی بیژائم، فرهاد. (1394). طبقه‌بندی فرمی قالی‌های ایرانی دورۀ صفوی در موزۀ متروپولیتن نیویورک. همایش ملی فرش دستباف خراسان جنوبی. دانشگاه بیرجند.
دیبا، لیلا. (1391). پوشاک در ایران‌زمین. از سری مقالات دانشنامۀ ایرانیکا (پیمان متین، مترجم). تهران: امیرکبیر.
دیماند، موریس اسون. (1365). راهنمای صنایع اسلامی (عبدالله فریار، مترجم). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ذکاء، یحیی. (1342). جامه‌های پارسیان در دورۀ هخامنشیان. هنر و مردم، شمارۀ 26، 1۶ـ1۹.
رکنی، محمدامین، و یاشکوفسکی، ستانیسواف آدام. (1393). روابط ایران و لهستان در عهد صفویه. پژوهش‌های علوم تاریخی، 6 (2)، 79ـ۹۸. https://doi.org/10.22059/jhss.2015.5661
روح‌فر، زهره. (1384). نگاهی بر پارچهبافی دوران اسلامی. تهران: سمت.
شاردن، ژان. (1350). سیاحت‌نامۀ شاردن (محمد عباسی، مترجم). تهران: امیرکبیر.
ـــــــ . (1375). سیاحت‌نامۀ شاردن (اقبال نعیمایی، مترجم). تهران: توس.
طالب‌پور، فریده. (1397). پارچه‌بافی در عصر صفوی: از منظر تاریخی، سبک‌ها و کارکردها، مبانی نظری. هنرهای تجسمی، شمارۀ 6، 123ـ134.
طباطبایی، جواد. (1381). دیباچه‌ای بر نظریۀ انحطاط ایران. تهران: نگاه معاصر.
فریه، دبلیو.ر. (1374). هنرهای ایران (پرویز مرزبان، مترجم). تهران: فرزان.
فلاحیان وادقانی، علی، و حیدری، حسین. (1398). اوضاع یهودیان کاشان در روزگار افشاریه و زندیه. کاشان‌شناسی، شمارۀ 14 (پیاپی 22)، 165ـ184. https://doi.org/10.22052/1.14.165
فلور، ویلهلم. (1368). حکومت نادرشاه (ابوالقاسم سری، مترجم). تهران: توس.
گرانتوفسکی، ادوین‌آردیدوویچ. (1390). تاریخ ایران: از زمان باستان تا امروز (کیخسرو کشاورزی، مترجم). تهران: مروارید.
محمدحسن، زکی. (1366). تاریخ صنایع ایران بعد از اسلام (محمدعلی خلیلی، مترجم). تهران: اقبال.
مستوفی، عبدالله. (1343). شرح زندگانی من (تاریخ اجتماعی و اداری دورۀ قاجاریه از آقا محمدخان تا آخر ناصرالدین‌شاه). تهران: زوار.
مک داول، ج. الگرو. (1374). نساجی، دربارۀ هنرهای ایران (پرویز مرزبان، مترجم). تهران: فرزان.
ورهرام، غلامرضا. (1385). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران عصر زند. تهران: معین.
Spuhler, F. (1978). Islamic carpet and textile in the Keir collection. London: Faber and Faber limite.
References
A wolff, h. (1993). Ancient handicrafts of iran (Syros Ebrahimzadeh, Translator). Bija: Publishers Amozesh. [In Persian].
Berzin, P. (1976). Old Fabrics of Iran. Art and People. No. 59,  pp. 39-44. [In Persian].
Chardin, J. (1971). Chardon's travel book (Mohammad Abbasi, Translator). Tehran: Amir kabir. [In Persian].
------------. (1980). Chardon's travel book (Iqbal Naimai, Translator). Tehran: Tos. [In Persian].
Chitsazian, A.H.. (2008). Kashan carpet. Tehran: Soroush. [In Persian].
Daders, S. & Khosravi Bejaim, F. (2014). Formal classification of Safavid Persian carpets in the Metropolitan Museum of New York. South Khorasan Handwoven Carpet National Conference. Birjand University. [In Persian].
Diba, Leila. (2011). Clothing in Iran. From the series of Iranica encyclopedia articles (Peyman Mateen, Translator). Tehran: Amir Kabir. [In Persian].
Dimand, M. S. (2015). Guide to Islamic industries (Abdullah Faryar, Translator). Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian].
Falahian Vadaghani, A. & Heydari, H. (2018). The situation of Kashan Jews during Afsharia and Zandiyeh. Kashan Studies, No. 14; pp. 165-184. https://doi.org/ 10.22052/1.14.165. [In Persian].
Freyeh, W.R. (2014). Arts of Iran. Translated by Parviz Marzban. Tehran: Farzan. [In Persian].
Grantovsky, E. A. (2016). History of Iran: from ancient times to today. Translator Ki Khosro Agriculture. Tehran: Pearl. [In Persian].
Hamidi Manesh, T. & Jafari Dehkordi, N. (2019). The role of Safavid princes in the development of Iran's silk fabric industry. Artificial arts, 3 (4), pp. 119-124. https://doi.org/10.22052/3.1.109. [In Persian].
Ibn Athir, A. (2014). Tarikhe Kamel (Hossein Rouhani, Translator). Tehran: Asatir. [In Persian].
Jensen, H. V. (1900). History of art: a research in visual arts from the dawn of history to the present (Parviz Marzban, Translator). Tehran: Scientific and Cultural. [In Persian].
McDowell, J. Allegro. (2014). Nasaji, about the arts of Iran, under the supervision of R. W. Freyeh (Parviz Marzban, Translator). Tehran: Farzan. [In Persian].
Mohammad Hassan, Z. (1896). History of Iran's industries after Islam (Mohammad Ali Khalili, Translator). Tehran: Iqbal. [In Persian].
Mostovfi, A. (1998). Narration of my life (social and administrative history of the Qajar era from Agha Muhammad Khan to the end of Naser al-Din Shah). Tehran: Zovar. [In Persian].
Rokni, M. A. & Yashkovski, S. A. (2013). Relations between Iran and Poland during the Safavid period. Researches of historical sciences, 6 (2), pp. 79-98. https://doi.org/10.22059/jhss.2015.5661. [In Persian].
Rooh Far, Z. (2004). A look at textile weaving in the Islamic era. Tehran: Side. [In Persian].
Scarchia, Gian Roberto. (2017). Iranian art history. C10 Yaqub Agenda. Tehran: Molly. [In Persian].
Spuhler, F. (1978). Islamic carpet and textile in the Keir collection. London: Faber and Faber limite.
Starki, F. & Niazi, M. (2011). Poetry Weaving in Kashan (an analysis of the historical process, activities; stages and handicrafts of poetry weaving. Kashan Science, 5 (2) (9 consecutive), pp. 80-103. [In Persian].
Tabatabayi, J. (2012). An introduction to the theory of Iran's decline. Tehran: Contemporary view. [In Persian].
Talebpour, F. (2017). Textile weaving in the Safavid era: from a historical perspective, styles and functions, theoretical foundations. Visual arts, No. 6, pp. 123-134. [In Persian].
Tavassoli, R. (2008). A Comparative Review of Safavid and Ottoman Textile Patterns. Islamic Art Studies, No. 8, pp. 87-106. [In Persian].
Tavernier, J. B. (1967). Tavernier's travelogue (Abu Tarab Nouri, Translator). Edited by Shirvani. Second edition. Tehran: Sanai. [In Persian].
Ter Hohanian, H.  (2018). The history of New Jolfa (Mohammad Ali Leon Minassian & Mohammad Ali Faridni Mousavi, Translators). Isfahan: Naqsh Khurshid. [In Persian].
Warharram, A. (2016). Political and social history of Iran during Zand era. Tehran: Moin. [In Persian].
Wilhelm, F. (1989). Government of nader shah (Abulqasim sari, Translator). Tehran: Tos. [In Persian].
Zaka, Y. (1992). Persian clothes in the Achaemenid perio. Art and People, No. 26, pp. 16-19. [In Persian].