دشواری‌های پژوهش در رباعیات فارسی با تأکید بر رباعیات بابا افضل

نویسنده

چکیده

بابا افضل‌الدین مرقی کاشانی از روزگاران قدیم تا امروز علاوه بر حکمت و نویسندگی به شاعری و به‌ویژه رباعی‌سرایی نیز شهرت داشته و نامدار بوده است؛ اما هم از تعداد اشعار او اطمینانی نداریم و هم از صحّت انتسابشان؛ زیرا بسیاری از رباعیات او در دیوان و دفتر دیگر حکما و شعرا وجود دارد، و بسیاری از اشعار دیگران نیز به نام او ثبت افتاده است. این دشواری، مختصّ اشعار بابا افضل نیست، و در رباعیات بازگفته در قرن پنج و شش و هفت هجری که دوره اوج رباعی-سرایی است، غالباً این اشکال دیده می‌شود که برخی از رباعیات به چند شاعر بازخوانده شده و یا گوینده‌شان نامشخص است، و یا نسخ قدیمی و نزدیک به روزگار شاعر تقریباً وجود ندارد؛ اما دشواری‌هایی نیز از جنبه نظری و تاریخی و شخصی و مرامی می‌توان معرفی کرد که مختص بابا افضل باشد و موجب شده باشد که اعتماد کمتری به رباعیاتش صورت گیرد. این دشواری‌های موجب می‌گردد که هر نوع پژوهشی در افکار و آثار و زندگی بابا افضل، از اصالت و اعتبار لازم علمی برخوردار نباشد و بنایی بر آب فرض گردد. با این حال، نگارنده در مقال حاضر، ضمن معرفی مشکلات مختلف نظری و عملی پژوهش در اشعار بابا افضل، به ارائه پیشنهادهایی نیز می‌پردازد که در حال یا آینده ممکن است برخی از مشکلات این نوع پژوهش را کم کند یا مرتفع سازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Problems in Researching Persian Quadrines

نویسنده [English]

  • Rezā Roohāni
چکیده [English]

From his old times, BāBā Afzaluddin Maraghi Kāshāni has been well-known for his poetry and especially for his Quadrines in addition to his authorship is other areas. However, the exact number of his poems or the accuracy of their attributions is not known. Some of his poetry has been recorded in other Diwans and some of the poems of others have been wrongly attributed to him as well. This problem of distinction is not unique to BāBā Afzal’s poetry. It is also true of other quadrines famous in the 6th and 7th centuries. Some works are attributed to more than one composers for some original manuscripts of the time of the author are lacking. Some historical and conceptual difficulties in this relation are unique to BāBā Afzal. These make the study of his works

کلیدواژه‌ها [English]

  • BāBā Afzal
  • Quadrines
  • Research Problems