بررسی سیمای نفس در مصنّفات بابا افضل مرقی

نویسندگان

چکیده

مبحث معرفت نفس پس از معرفت الهی، یکی از پردامنه‌ترین مباحث کلامی‌ـ فلسفی و عرفانی است که نه تنها در قرآن کریم، بلکه در آثار فیلسوفان، عارفان و عالمان نحله‌های دینی انعکاس داشته است. نفس از دیدگاه صوفیان بیشتر به نفس امّاره اطلاق می‌شود و در نظر آنان، پدیده‌ای مذموم، منبع شرور و مورد نکوهش است، اما حکیم افضل‌الدین مرقی کاشانی، عارف بزرگ قرن ششم و هفتم هجری، نفس را نوری الهی دانسته که به خود روشن و دیگر چیزها نیز بدان روشن می‌شود. به اعتقاد وی، کارکردهای روح، قوّت و طبیعت، پرتو فروغ نفس است. وی ضمن تأثیرپذیری از فرهنگ و بینش اسلامی ‌و تأویل آیات و احادیث در آثارش، به آرای حکیمان بزرگ یونانی مانند افلاطون و ارسطو نیز توجه داشته است. بابا افضل برای بیان اندیشه‌های حکمی‌خود، به اندیشه‌های باطنی بزرگانی چون ناصر خسرو قبادیانی نظر داشته است، ‌البته وی به تکرار خطرات ناشی از امراض نفسانی را نیز در آثارش گوشزد کرده، و برای درمان آن‌ها، راهکارهای مفیدی را در مصنّفاتش نشان داده است. در این مقاله ضمن اشاره به ماهیّت، انواع و اقسام نفس و رابطه آن با عقل و جسم، ‌عوامل سعادت و هلاکت نفس هم مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Self in the Works of Bābā Afzal Maraghi

نویسندگان [English]

  • Rezā Shajari
  • Elhām Arabshāhi Kāshi
چکیده [English]

One of the major philosophical arguments in the knowledge of God followed by the knowledge of the self. This has been reflected both in the Holy Quran and in the works of great scholars and philosophers. The Sufis use self to refer to the lower carnal self that is the source of evils and hence blameworthy. Bābā Afzal Maraghi Kāshāni, however. Sees the self as divine light that brightens every thing. To him, the functions of the soul, power, and nature are the offshoots of the self. Affected by Islamic views and Aristotle in his works. To express his scholarly views, he has also drawn upon the views of great thinkers like Khosrow Ghobādiāni. He has, of course, repeatedly mentioned the hazaods of the carnal self and shown treatments for them. This paper expolores the self, its different versions and kinds, and its relationships with the body and with reason.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Self
  • Reason
  • Monographs
  • Bābā Afzal Maraghi Kāshāni