تأثیر اندیشه‌های اخلاقی ایران باستان در اشعار بابا افضل

نویسندگان

چکیده

اهتمام به اندرزهای اخلاقی به منظور تنظیم هنجارهای اجتماعی و مبارزه با رفتارهای نادرست و زیانبار از ویژگی‌های مردم مشرق‌زمین، به‌ویژه ایرانیان قبل از اسلام بوده است. پندهای اخلاقی در آموزه‌های دینی، وصایای شاهان و سخنان حکیمان و بزرگان ایران به شکل مکتوب در دست‌نوشته‌ها، ابزار و لوازم زندگی مثل حاشیه لباس، پرده، سفره، ظروف و... نیز به صورت شفاهی در مجالس و حتی معابر عمومی و سینه پیران و بزرگان، از امور رایج به منظور بازداشتن از کجی‌ها و ترغیب به فضایل اخلاقی بوده است. این اندرزها در قالب یک نوع ادبی، در دوران ساسانیان به اوج رسید و پس از اسلام، در لایه‌های آثار ادبی اخلاقی، چون خردنامه‌ها، شاهنامه، قابوس‌نامه، گلستان و... به شکل شایست و ناشایست، نمود یافت. بابا افضل در مقام شاعری عارف و فیلسوف با رویکرد اخلاقی، یکی از حلقه‌های این جریان محسوب می‌شود و طبیعی است که اندیشه‌های او آمیخته‌ای از فرهنگ اسلامی‌ـ ایرانی است. در این مقاله، به دنبال برخی ریشه‌های ایرانی اندرزهای او هستیم؛ اندرزهایی که در دوران اسلامی پذیرفته و جزیی از فرهنگ عربی شد و امروزه کمتر کسی با خاستگاه ایرانی آن‌ها آشناست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Classical Iranian Moral Views on Bābā Afzal Kāshāni’s Poetry

نویسندگان [English]

  • Vahid SabziānPoor
  • Nasrin Azizi
چکیده [English]

One of the characteristics of Eastern people and especially of pre- Islamic Iranians is their attention to moral advice for the arrangement of social norms and for the eradication of improper behavior. Abundant moral advice can be seen in written from in religious teachings, in kings′ words and will, in great scholars′ speeches, and even in everyday life accessories such as clothing, table-cloth, dishes, and window shields and so on. This kind of advice has been used commonly for moral virtues. As a literary from advice reached the pinnacle of its development in the Sāsānid period. After Islam. After Islam, it manifested itself in different moral literary works like Kheradnāmeh, Shānāmeh, Ghāboosnāmeh, and Golestān. Bābā Afzal Kāshāni, as a great scholar in mysticism and as a philosopher, was part of this movement. It follows that his ideas are immersed with the Iranian-Islamic culture. This paper discusses some of the Persian origins of his ideas with which not so many are familiar.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Classical Persian Wisdom
  • Arabic and Persian Proverbs
  • on Bābā Afzal Kāshāni