وضعیت جامعۀ یهودیان کاشان در دوران پهلوی و ماجرای قتل دکتر برجیس

نویسندگان

چکیده

ایرانیان و عبرانیان، نخستین بار در حدود دوهزار و هفتصد سال قبل در شاهراه کلده و آشور یکدیگر را یافتند و علإوه بر تأثرات و تعاملإت بسیار، یکی از طولإنی ترین همزیستی های بشری را آغاز کردند. یهودیان به تدریج، به ویژه پس از زمان کورش، در سرزمین ایران پراکنده شدند. برخی از پژوهندگان، پیشینۀ اقامت یهودیان در کاشان را به آن دوره بازمی گردانند و تاریخ طولإنیی هودیان این شهر را جزئی جداناپذیر از تاریخ کاشان می دانند و معتقدند که شناخت درست آن به لحاظ فرهنگی و جامعه شناختی، می تواند تصویر روشنی از دیروز این منطقه و قوم یهود را بازنمایاند. این جستار به وضعیت یهودیان کاشان در دوران پهلوی می پردازد و فعالیت های سیاسی یهودیان کاشان، نقش تأسیس دولت اسرائیل در تحولإت این عصر را به همراه وضعیت اقتصادی آن ها در دورۀ دوم پهلوی، مورد بررسی قرار می دهد و در نهایت با معرفی مشاهیر یهودی کاشان در این دوره و بررسی کاهش جمعیت و علل آن، پایان حیات این جامعه در کاشان را تحلیل می کند. این مقاله نشان می دهد که همانند ادوار قبل، در دورۀ پهلوی، رویۀ آنتی سمیستی در کاشان معمول نبوده و متقابلإً یهودیان کاشان و شخصیت های بزرگ فرهنگی، سیاسی و اقتصادی آنان از قبیل لرد داوود آلیانس، حاخام یدیدیا شوفط، دکتر لقمان نهورای و... در برخورد با مسلمانان، رویکردی محافظه کارانه و نسبتاً مسالمت آمیز داشته اند و رهبری یهودیان ایران را با چنین رویکردی پیش برده اند . همچنین این تحقیق نشان می دهد که قتل دکتر سلیمان برجیس در سال 1328 در کاشان، به دلیل یهودی بودن او نبوده و تبلیغ بهائیت، دست مایۀ کشتن او شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status of Kāshān’s Jewish Community in Pahlavi Period and the Story of the Murder of Dr. Berjis

چکیده [English]

Iranians and Hebrews met each other for the first time in Chaldea artery by around 700 BC where they together with mutual transactions and interconnections began one of the most prolonged human communities. The Jews gradually scattered throughout Iran especially after Cyrus. Some scholars trace back the residence of the Jews in Kashan to that era. Taking into account the long history of the Jewish people an inseparable part of Kāshān’s history, they believe that a true understanding of it in the sense of culture and sociology can shed some light on the history of the region and the Jews. The present article examines the status of the Jews of Kāshān in Pahlavi period their political activities, the role of the establishment of the state of Isrāel in the transformations that took place in this period, and their economic situationin the second Pahlavi period. It goes on by introducing the famous figures of the Jews of Kāshān in this period and as a final point, investigates the causes of their population decline which led to the demise of this community in Kāshān. The results show that in Kāshān during Pahlavi period, as before, Muslims generally had not anti-Semitic views, and in return the Jews -in particular their outstanding personages of culture, politics and economy such as Lord David Alliānce, Hakham yedidia shofet, and Dr. Loghman Nehorai- showed conservative and rather peaceful attitude toward them. It is shown as well that of Dr. Sulaymān Berjis was murdered owing to proselytizing Bahāiyat and not because of his judaism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Kāshān’s Jewry
  • Pahlavi period
  • Sulayman Berjis
  • Lord David Alliānce
  • Hākhām Yedidiā Shofet
  • Dr. Loghmān Nehorāi