ارزیابی اثر ابعاد توسعۀ گردشگری بر میزان شادی ساکنان نمونۀ موردی: شهر کاشان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه طراحی شهری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و گردشگری، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

3 کارشناسی ارشد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه کاشان، ایران

چکیده

امروزه صنعت گردشگری به یکی از بزرگ‌ترین صنایع خدماتی جهان از لحاظ درآمدزایی تبدیل شده است. گسترش صنعت گردشگری افزون بر تأثیر بسزایی که بر ابعاد وسیع اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در جامعه دارد، به‌عنوان یک محرک توسعۀ شهری تلقی می‌شود که در شادی ساکنان از طریق افزایش رضایت از زندگی نقش دارد. نگارنده در پژوهش حاضر به‌دنبال ارزیابی ابعاد توسعۀ گردشگری و اثرات آن بر شادی ساکنان شهر کاشان است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش پژوهش توصیفی‌تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پرسشنامه از آزمون آماری T تک‌نمونه و مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان داده‌اند که شهر کاشان از نظر ابعاد توسعۀ گردشگری، از لحاظ رشد اقتصاد کلان، بعد اجتماعی‌اقتصادی، بعد فرهنگی، بعد محیطی، بعد اجتماعی در سطح پایداری قرار دارد. یافته‌های حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان‌دهندۀ این است که ابعاد توسعۀ گردشگری بر شادی با بار عاملی55/0 در سطح معنی‌داری 000/0 بوده است. بنابراین می‌توان گفت با اطمینان 99% ابعاد توسعۀ گردشگری بر مقیاس شادی ذهنی ساکنان شهر کاشان اثرگذار بوده است. سپس با تحلیل جزئی‌تر مشخص شد که عامل اجتماعی‌اقتصادی، بیشترین نقش را در تبیین اثرات توسعۀ گردشگری به خود اختصاص داده است. دیگر عامل مهمِ تحت‌تأثیر توسعۀ گردشگری، عامل فرهنگی و در درجۀ آخر عامل بعد اجتماعی است. وجود کمترین بار عاملی 68/0 نسبت به سایر ابعاد، گویای این امر است که بافت اجتماعی کاشان همچنان هویت محلی خود را حفظ کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Evaluation of the Effects of Tourism Development on the Happiness Level of Residents: A Case Study in Kashan

نویسندگان [English]

  • Ebrahim Molavi 1
  • Yones Gholami 2
  • Razieh Karimi agcheh 3
1 Assistant Professor, Department Art and Architecture,BoaliSina University, Hamedan, Iran
2 Associate Professor, Department of Geography and Ecotourism, University of Kashan, Kashan, Iran
3 M. A. Graduate of Geography and Urban Planning, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

Tourism has turned into one of the most significant and influential industries in the world economy. In addition to its effects on the macroeconomic environment, this industry through its development has had variety of positive and negative effects, one of which is concerned with citizens’ levels of happiness. The purpose of the current research is to evaluate tourism development and its effects on the happiness level of residents in the city of Kashan. The research method is descriptive-analytical. One-sample T-test and a structural equation modeling were used to analyze the data of the questionnaire. The results, obtained from the one-sample T-test, showed the significance of macroeconomic indicators, cultural dimension, social dimension, economic-social dimension, environmental dimension, and the quality of life on the happiness levels of the residents of Kashan. The results of a structural equation modeling displayed that among the measured indicators the social-economic index has the highest factor loading with a weight of 0.91. The cultural and environmental factors are ranked second with the same factor loadings of 0.86. The factors such as macroeconomics, the social dimension, the quality of life, and happiness index are ranked next with factor loadings of 0.71, 0.58, 0.84, and 0.63 respectively. After a more detailed analysis of the indicators, the creation of job and the earning of income, among positive effects of tourism, have led to the well-being and happiness of residents as well as the improvement of their appearance and authenticity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • happiness
  • tourism development
  • Kashan
  • urban tourism

مراجع

  1. اسماعیل‌زاده، حسن، صرافی، مظفر، و توکلی‌نیا، جمیله (1390)، «تحلیلی بر رویکرد گردشگری در اجتماعات محلی»، مجلۀ علوم محیطی، سال نهم، شمارۀ 2: 119ـ۱۴۲.
  2. بسحاق، محمدرضا (1394)، مدل‌سازی معادلات ساختاری در علوم انسانی Amos، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
  3. حبیبی، فاتح، و محمدی، سمیرا (1396)، بررسی تأثیر توسعۀ گردشگری بر شاخص توسعۀ انسانی (HDI)، اولین همایش بین‌المللی برنامه‌ریزی اقتصادی، توسعۀ پایدار و متوازن منطقه‌ای رویکردها و کاربردها، 13 و 14 اردیبهشت 1396، دانشگاه کردستان.
  4. حقیقی، جمال، خوش‌کنش، ابوالقاسم، شکرکن، حسین، شهنی ییلاق، منیجه، و نیسی، عبدالکاظم (1385)، «رابطۀ الگوی پنج‌عاملی شخصیت با احساس شادکامی در دانشجویان دورۀ کارشناسی دانشگاه شهید چمران»، مجلۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، شمارۀ 13: 163ـ۱۸۸.
  5. شاه‌مرادی، صفورا (1395)، تحلیل اثرات فضایی مجموعه گردشگری سازمان عمران زاینده‌رود بر شهر چادگان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ جغرافیا و گردشگری، دانشگاه کاشان.
  6. صیدالی، محسن، سلیما‌ گلی، رضا، و قراگوزلو،‌ هادی (۱۳۹۰)، «بررسی اثرات گردشگری در توسعۀ روستایی (مورد مطالعه: روستاهای دهستان چهل‌چای شهرستان مینودشت)، فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، سال اول، شمارۀ ۳: 69ـ87.
  7. طاهریان، حسین، فیض، داوود، و حیدرخانی، زهرا (۱۳۹۳)، «عوامل مدیریتی و سازمانی مؤثر بر شادی و نشاط در دانشگاه‌ها و تأثیر آن‌ها بر تولید علم»، فصلنامۀ پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شمارۀ 72: 99ـ116.
  8. عمید، حسن (1363)، فرهنگ عمید، تهران: انتشارات فرهنگ‌نما.
  9. فرجی راد، عبدالرضا، و افتخاریان، بهنام (1391)، «بررسی نقش معماری در صنعت گردشگری (مطالعۀ موردی: معماری ایران)»، فصلنامۀ جغرافیایی فضای گردشگری، دورۀ 1، شمارۀ 3: 49ـ67.
  10. فلاحتبار نصرالله، و مدیری، مهدی (1390)، «گردشگری؛ به‌‌ویژه گردشگری دینی و زیارتی مهم‌ترین قطب توسعۀ پایدار، مطالعۀ موردی: شهر کاشان»، مجلۀ نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، شمارۀ 13: 171ـ186.
  11. قرخلو، مهدی، رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی، و گلین شریف دینی، جواد (1388)، «اثرات زیست‌محیطی گردشگری بر سواحل شهر رامسر»، فصلنامۀ پژوهشی جغرافیای انسانی، سال اول، شمارۀ ۳: 1ـ13.
  12. قالیباف، محمدباقر، و شعبانی‌فرد، محمد (1390)، «ارزیابی و اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری برای توسعۀ گردشگری شهری بر اساس مدل‌های تصمیم‌گیری چندمتغیره (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)»، فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال بیست‌وششم، شمارۀ ۲ (پیاپی 101): ۱۴۸ـ172.
  13. کیانی سلمی، صدیقه، و بسحاق، محمدرضا (1395)، «تبیین اثرات جشنوارۀ گلاب‌گیری از دیدگاه ساکنان محلی»، فصلنامۀ مطالعات مدیریت گردشگری، سال یازدهم، شمارۀ 34: 65ـ۹۲.
  14. کیانی، مریم (1394)، بررسی تصویر ذهنی ساکنان محلی در توسعۀ گردشگری در شهر آران و بیدگل، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکده جغرافیا و گردشگری، دانشگاه کاشان.
  15. غلامی، یونس، خاکی، مریم، صادقیان، سمانه، و قاسمپور، سیده فاطمه (1398)، «ارزیابی ادراک شهروندان از توسعۀ گردشگری شهری و اثر آن بر شادمانی ذهنی؛ نمونۀ موردی: کلان‌شهر مشهد»، فصلنامۀ گردشگری شهری، دورۀ ششم، شمارۀ 1: 107ـ۱۲۰.
  16. لطفی خاکچی، بهنام (1387)، «گردشگری به‌مثابۀ یک صنعت»، راهبرد انجمن پردیس قم دانشگاه تهران، سال اول، شمارۀ ۲: 206ـ۱۷۱.
  17. نرگسی، شهین، بابکی، روح‌الله، و عفتی، مهناز (1397)، «بررسی رابطۀ بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعۀ مالی در ایران» (1395ـ1368)، فصلنامۀ اقتصاد مالی، شمارۀ 44: 41ـ67.
  18. Ap, J., & Crompton, J. L. (1998). Developing and Testing a Tourism Impact Scale. Journal of Travel Research, 37 (2): 120-130
  19. Butcher, G., Fairweather, J. R. & Simmons, D. G. (2003), "The Economic Impact of Tourism on Christchurchcity and Akaroa Township", Journal of Economic Dynamics and Control, No. 11: 200-211.
  20. Bimonte, S. & Faralla, V. (2016), Does residents' perceived life satisfaction vary with tourist season? A two-step survey in a Mediterranean destination, Tourism Management, No. 55: 199-208.
  21. Chen, Yong & Li, Xiang (2017), "Does a happy destination bring you happiness? Evidence from Swiss inbound tourism", Journal Tourism Management, p. 256-266
  22. Cushman, G. (1986), Trends and issues in leisure and recreation: An Australian perspective, World Leisure and Recreation, p. 26–31.
  23. Croes, R. (2012), Assessing tourism development from Sen’s capability approach. Journal of Travel Research, 51 (5): 542–554.
  24. Çoban, Omer (2018), Does Tourism Really Affect the Happiness of Residents? The Evidence from Turkey, International Journal of Social Science Research, Vol. 6 1: 18-28.
  25. Diener, E. & Seligman, M. E. P. (2002), Very happy people. Psychological Science, 13 (1): 81–84.
  26. De Neve, J.E, Diener, E, Tay, L, & Xuereb, C. (2013), The objective benefits of subjective well-being.
  27. Easterlin, R. A. (2004), The economics of happiness. Daedalus, 133 (2): 26–33.
  28. Faralla, V, Bimonte, S. (2012). Tourist types and happiness a comparative study in maremma, Italy, 1929- 1950.
  29. Jeremy, N., Gholipour, H. F., & Tajaddini, R. (2015), Happiness and inbound tourism. Annals of Tourism Reasearch, No. 57: 251-253
  30. Kim, K., Uysal, M. & Sirgy, M. J. (2013), How does tourism in a community impact? the quality of life of community residents? Tourism Management, No. 36, p. 527–540.
  31. Kim, K. (2002), The effects of tourism impacts upon quality of life of residents in the community (Doctoral dissertation. Virginia Polytechnic Institute and State University).
  32. Kler, B. K. & Tribe, J. (2012), Flourishing through scuba: Understanding the pursuit of dive experiences. Tourism in Marine Environments, 8 (1e2): 19-32.
  33. Legatum Prosperity Index (2013), A Global Assessment of Wealth and Wellbeing.
  34. Marin, D. (1992), Is the Export-Led Hyphothesis Valid For Industrialized Countries? Review of Economics and Statistics, 74 (4): 678-688.
  35. McGillivray, M. & Clarke, M. (2006), Human well-being: Concepts and measures. In M. McGillivray & M. Clarke (Eds.), Understanding Human Well- Being (p. 3–15). Basingstoke: Palgrave MacMillan.
  36. McCabe, S, & Johnson, S. (2013), The happiness factor in tourism: subjective wellbeing and social tourism. Annals of Tourism Research, 41 (1): 42–65.
  37. Neal, J. D., Uysal, M., & Sirgy, M. J. (2007), The effect of tourism services on travelers’ quality of life, Journal of Travel Research, No. 46: 154–163.
  38. Neal, J. D., Sirgy, M. J. & Uysal, M. (1999), The role of satisfaction with leisure travel/ tourism services and expenditure in satisfaction with leisure life and overall life. Journal of Business Research, No. 44: 153–163.
  39. Ozturk, Ahmet Bulent, Ozer, Ozgur & Çaliskan, Usur (2015), "The relationship between local residents perceptions of tourism and their happiness: a case of Kusadasi, Turkey", Tourism Review,Vol. 70, No.3: 232 -24.
  40. Pratt, S., Mc Cabe, S. & Movono, A. (2015), Gross happiness of a tourism village in Fiji. Journal of Destination Marketing and Management, vol 5(1): 26-35.
  41. Powdthavee, N. (2007), Economics of happiness: A review of literature and applications. Chulalongkorn Journal of Economics, 19 (1): 51–73.
  42. Rojas, M. (2011), Happiness, income, and beyond. Applied Research Quality Life, 6 (3): 265-276
  43. Rivera, M., Croes, R. and Seung, H. L. (2015), "Tourism Development and Happiness: A residents perspective", Journal of Destination Marketing & Management, p. 1-11
  44. Strauss-Blasche, G., Ekmekcioglu, C. & Marktl, W. (2000), Does vacation enable recuperation? Changes in well-being associated with time away from work.
  45. Sonja Lyubomirsky& Kari L. Tucker. (1998), Implications of Individual Differences in Subjective Happiness for Perceiving, Interpreting, and Thinking About Life Events, journal Motivation and Emotion, 22: 155–186.
  46. Tsaur, S.-H., Yen, C.-H., & Hsiao, S.-L. (2013), Transcendent experience, flow and happiness for mountain climbers, International Journal of Tourism Research, 15 (4): 360-374.
  47. Voigt, C., Howat, G. & Brown, G. (2010), "Hedonic and eudemonic experiences among wellness tourists: An exploratory enquiry", Annals of Leisure Research, 13 (3): 541-562
  48. Weaver, D. B., & Lawton, L. J. (2001). Resident percep-tions in the urban–rural fringe. Annals of Tourism Re-search, 28: 439–458.
  49. Zafar, U. A. & Franklin B. K. (1993), "Understanding the Unique Consumer Behavior of Japanese Tourists", Journal of Travel & Tourism Marketing, p. 73- 86.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار